La Ronde

Chương 2: Mũ phớt
*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.

Tôi nghĩ đây là mũ của cậu.

——————————————————————————————————

Sau cuộc biểu tình ngày hôm đó, Kurt đưa họ đến quán rượu trong truyền thuyết như đã hứa. Xui thay là chỗ đó cũng đã ngừng kinh doanh, bảng hiệu quán lung lay như sắp đổ. Kurt thề rằng ngày hôm qua cửa hàng vẫn mở cửa, nhìn thấy Conrad ủ rũ không vui, gã lại an ủi: "Điều này có nghĩa là chủ cửa hàng cũng ở trên phố rồi! Chúng ta lại có thêm một vị chiến hữu!"

Nhưng so với vị chiến hữu hư vô mờ mịt kia, Conrad càng muốn uống rượu hơn. Cậu hạ quyết tâm rằng cậu sẽ không bao giờ tham gia vào mấy loại hoạt động như vậy nữa. Mặc dù cảm thấy thoải mái khi bị đẩy đi không cần suy nghĩ ở trong đám đông, nhưng chỉ sợ sau này cảnh sát sẽ ngày càng nhiều hơn. Dùi cui dày và dài trong tay cảnh sát và đá lát đường do sinh viên cạy lên đều không có mắt.

Sáng hôm sau, cậu dậy từ sớm nhưng nhà xưởng vẫn đóng cửa. Cậu không có ý định tham dự các cuộc họp "bí mật" của công nhân, ít nhất là ở Pháp với tư cách là một công nhân kiếm được nhiều hơn so với ở Đức. Cậu cũng không quan tâm đến Lefebvre và Guy-Ernest Debord mà mọi người đang nói đến. Các sinh viên nói rằng cảnh quan xã hội là sự khủng bố chủ nghĩa xã hội, chẳng lẽ để nhóm người này ném đá nhau loạn xạ, gào thét thay vì nói chuyện thì xã hội sẽ tốt hơn sao? De Gaulle đã đàn áp Quốc hội và can thiệp vào luật pháp, nhưng điều này thì có liên quan gì đến anh với tư cách là một công nhân của xưởng ô tô chứ?

Trên đường trở về căn nhà cho thuê, cậu không ngừng nghĩ về những điều này. Những chiếc lá ngô đồng bên đường rung rinh say đắm đến lạ, nhưng mấy ngày nay cậu lại không có thời gian để tận hưởng những phút giây yên tĩnh hiếm hoi—— còn chưa về đến trước cửa nhà, cậu đã nhìn thấy một người đàn ông cao lớn từ đằng xa, và người đó dường như cũng đang nhìn cậu.

Cậu trở nên cảnh giác, suy nghĩ về địa hình khu vực này. Khi cậu từ từ tiến lại gần, cậu nhận ra rằng khuôn mặt đó có phần quen thuộc.

Một người đàn ông đẹp trai trong bộ âu phục kẻ sọc dọc bằng len* giơ chiếc mũ phớt màu nâu về phía cậu: "Tôi nghĩ đây là mũ của cậu."

*Mình nghĩ bộ trang phục nó như này



Nói bằng tiếng Đức rất lưu loát.

"Đúng rồi... à, đúng rồi..."- Conrad không kịp phản ứng lại, cậu nói bằng tiếng Pháp trước, rồi lặp lại bằng tiếng Đức. Đã lâu cậu không được nghe tiếng mẹ đẻ của mình.

Chiếc mũ sạch sẽ, có lẽ vì được ánh nắng mạ vàng nên cậu cảm thấy nó còn mới hơn khi trước. Conrad nhớ đến cuộc biểu tình hỗn loạn đêm qua, cậu không nghĩ rằng có bất kỳ phép thuật tự làm sạch nào được chú vào chiếc mũ. Với cả làm thế nào mà anh ta tìm được nó?

Cậu nghi ngờ nhìn người đàn ông. Lúc này vẫn còn sớm, trên đường không có nhiều người nên người đàn ông ăn mặc bảnh bao này rất nổi bật: mái tóc nâu sẫm được chải gọn ra sau đầu, lộ ra các đường nét rắn rỏi trên khuôn mặt, cùng đôi mắt nâu lặng lẽ mà sâu thẳm, thậm chí còn có vẻ nghiêm khắc, làm người ta không dám biểu hiện lỗ mãng ở trước mặt anh ta. Chẳng lẽ người như vậy đi tìm cậu chỉ để trả mũ thôi sao? Cậu có rất nhiều câu hỏi nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu.

Conrad vò vò mái tóc vàng sau đầu, sau đó cầm lấy chiếc mũ, nặn ra một câu bằng tiếng Pháp: "Cảm ơn quý ngài tốt bụng."

Người đàn ông nhìn vào đôi mắt sáng ngời của cậu, đột nhiên nở một nụ cười nhạt: "Không có gì, cậu có thể dùng tiếng Đức với tôi."

Conrad càng thêm nghi hoặc, nghiêng đầu nói: "Tiếng Đức của ngài tốt thật, nhưng hình như ngài không phải là người Đức? Hơn nữa, sao ngài tìm được nơi này? Không, sao ngài có thể nhặt được cái mũ này..." Cậu nhận ra rằng mình đã hỏi quá nhiều, lúng túng ngậm miệng lại.

Ma lực giúp cậu thoải mái và tự tin đêm qua đã biến mất. Cậu nhận ra rằng đứng trước mặt mình đây là một người hoàn toàn khác với cậu: phần tử trí thức, nhưng vẫn giàu có—— cái kim cài áo và khuy măng sét trông không hề rẻ tiền, có lẽ là phải tốn cả mấy tháng lương của cậu, càng chưa kể đến bộ đồ len kia.

Còn tất cả những gì cậu có chỉ là một chiếc áo len cũ được mẹ dệt từ các nguyên liệu hỗn tạp.

"Cậu nói đúng. Tôi tên là Valentino, người Ý, nhưng tôi đã du học ở Đức vài năm. Tối qua, sau khi kết thúc, tôi đã nhặt được chiếc mũ của cậu, có hỏi qua một vài sinh viên, và có một cô gái nói cậu sống ở đây."- Người đàn ông trả lời từng câu hỏi của cậu, không chuyển sang chủ đề mới, cũng không có ý định rời đi.

Sinh viên nữ? Có phải Nina nho nhỏ không? Hay Maria cao gầy? Hay là Ursula nóng bỏng? Cậu vừa miên man suy nghĩ vừa nhìn người đàn ông nói: "À, ngài Valentino, đã phiền ngài đến đây một chuyến rồi. Dù chiếc mũ này đã rất cũ và sẽ không dùng được lâu nữa, nhưng tôi thực sự khá gắn bó với nó. Và tôi cũng đã nhận được mũ rồi nên không làm chậm trễ thời gian của ngài nữa."

Valentino vẫn không có ý định rời đi, anh ta nhìn căn nhà cho thuê cũ nát phía sau Conrad và lịch sự hỏi: "Nếu cậu rảnh, có lẽ chúng ta có thể đi dạo hoặc uống một tách cà phê cùng nhau. Tôi đã lâu chưa dùng tiếng Đức nên đang muốn tìm một người để ôn luyện lại."

Conrad trợn tròn mắt.

Không nói đến chuyện một phần tử trí thức muốn cùng cậu trò chuyện những gì, chẳng lẽ muốn cậu dạy cho phương ngữ Bayern hay sao? Một người đẹp trai như vậy, sao có thể không có ai muốn nói tiếng Đức với anh ta cho được, ít nhất Nina cũng có thể nói tiếng Đức. Hay quý ngài Valentino đây là thành viên của Situationist International* đang đi rao giảng khắp nơi? Bất luận là thế nào, Conrad đều không có hứng thú. Hơn nữa, cậu lấy đâu ra tiền để uống cà phê với cả uống ở đâu bây giờ?

"Thật lòng xin lỗi, thưa ngài, chỉ e là không được. Lát nữa quản đốc sẽ triệu tập công nhân lại họp, tôi chỉ trở về lấy một ít đồ."- Conrad bình tĩnh nói dối, còn nở một nụ cười ngọt ngào.

Valentino lại thuyết phục cậu một lần nữa, nhưng Conrad vẫn mỉm cười xin lỗi. Thấy vậy, đối phương cũng không tiếp tục ép buộc nữa. Hai người tự nhiên hàn huyên vài câu về thời tiết ở Paris và những chuyện cũ mèm về tình hình gần đây, rồi sau đó tạm biệt nhau.

***

*Situationist International: một tổ chức quốc tế bao gồm các nhà cách mạng xã hội bao gồm các nghệ sĩ tiên phong, trí thức và nhà lý luận chính trị.

***

Conrad nhanh chóng vứt chuyện về chiếc mũ ra sau đầu. Cả thành phố gần như lâm vào trạng thái đình trệ, ai mà rảnh đâu quan tâm đến một người xa lạ?

Các sinh viên dựng rào chắn trên đường phố vào ban đêm, còn cảnh sát phá dỡ chúng vào ban ngày. Thế giới mà mọi người quen thuộc sụp đổ hết lần này đến lần khác, và cũng được xây dựng lại hết lần này đến lần khác. Những người đứng trên hai bờ chiến tuyến đều đang làm cùng một việc—— họ đều đang phí công vô ích.

Công đoàn ban đầu còn do dự, nhưng cuối cùng cũng đã lựa chọn tham gia, và Conrad lại một lần nữa tham gia một cuộc biểu tình tập thể khác của công nhân dưới sự vận động của nhà xưởng. Đứng trong hàng ngũ công nhân, cậu nhìn thấy những sinh viên bê bết máu từ xa đang bị cảnh sát lôi đi, và cậu nghe thấy những thanh niên trạc tuổi mình đang giơ tay giận dữ hét lên: "Các người đã bị tiêm nhiễm!"(1), "Chúng tôi đều là người Đức gốc Do Thái!"

Cậu tự hỏi liệu mình và các sinh viên ấy có nói cùng một ngôn ngữ không. Công nhân cũng đi biểu tình, nhưng những yêu cầu và khẩu hiệu của họ thiết thực hơn nhiều—— giảm bớt thời gian làm việc, nâng cao mức lương bình quân. Không phải cậu không hiểu cơn phẫn nộ của sinh viên, mà là cậu không muốn hiểu sâu nó vì sợ những tình cảm thiêng liêng, thường mạnh mẽ đến mức con người ta sẽ bị chúng vùi dập thành cát bụi nếu không cẩn thận. Cậu lờ mờ cảm nhận được cơn giận dữ đó ẩn chứa sức mạnh có thể nuốt chửng mọi "bản thân".

Sau cuộc đình công, Conrad không thể không lo lắng về kế sinh nhai của mình. Phần lớn tiền lương của cậu đều được gửi về nhà và mua rượu, còn phần còn dư sợ không thể tồn tại được lâu. Cậu có thể hỏi mượn của đồng nghiệp, nhưng trong thời buổi này, ai cũng không dễ sống. May thay, vẫn còn những vị khách cũ thầm liên hệ với cậu, nhờ cậu đi sửa xe cho họ—— tình cảnh hiện giờ xăng thì thiếu, bên ngoài thì đang nổi loạn, khách hàng không thể tự lái xe đến đây. Cậu cần tính chuẩn thời gian, đi vài chuyến tàu điện ngầm đến chỗ của khách hàng. Đôi khi cũng xui xẻo, toàn bộ tàu điện ngầm đều đình công, chỉ đành bỏ qua.

Ngày hôm đó, cậu đang đi đến phía bên kia của Paris, qua Saint-Germain-des-Prés. Mọi người trong xe đều rơi nước mắt, còn cậu thì vô cùng ngạc nhiên trước cảnh tượng đó. Nhưng sự ngạc nhiên không kéo dài được lâu, mắt cậu cũng bắt đầu nhức nhối, niêm mạc ngứa ran, rồi cậu không kìm được mà hắt hơi. Cậu cố hết sức để nhìn kỹ hơn, thì thấy có một làn khói trắng nhàn nhạt trong không khí. Từ những cuộc trò chuyện của những hành khách xung quanh, cậu vừa chảy nước mắt vừa khó khăn chắp ghép lại về tình hình hiện tại——

Cảnh sát ném bom hơi cay vào các sinh viên trên đường phố, cuối cùng có hai quả vô tình trượt vào đường hầm và lăn xuống tàu điện ngầm.

Có trời mới biết bây giờ cậu ghen tị với những người cận thị đến mức nào, ít nhất họ còn có hai mảnh kính chắn ngang, còn cậu thì chỉ có thể chảy nước mắt không kiểm soát được.

Đang lúc khó chịu không biết phải làm sao, có người ở phía sau vỗ vỗ cậu. Cậu quay đầu lại nhìn với đôi mắt đỏ hoe, quả nhiên là tên người Ý đã gặp hai lần trước đó. Nhìn cảnh này, mắt cậu càng đỏ hơn vì ghen tị—— Valentino trông vẫn ra dáng một phần tử trí thức, khoác áo gió màu xám, quàng khăn len quanh cổ, đầu tóc chỉnh tề. Trọng điểm là anh ta đang đeo một cặp kính bảo hộ trên khuôn mặt không tì vết của mình. Tất cả mọi người trong tàu điện ngầm đều hoảng loạn, nhưng anh ta là người duy nhất vẫn rất nhàn nhã và tươm tất.

Conrad muốn chào một tiếng, nhưng cậu bị khó chịu đến không nói nên lời. Valentino nhìn vào đôi mắt đẫm lệ của cậu, ngây ngẩn một lúc lâu. Nó giống như một viên ngọc bích được ngâm trong mặt hồ tĩnh lặng lúc nửa đêm, tỏa ra ánh sáng lấp lánh. Nhưng anh ta cũng tỉnh táo lại rất nhanh, tháo kính bảo hộ ra và ra hiệu cho Conrad đeo chúng vào.

Conrad lắc đầu, không nỡ dùng. Valentino không thu tay lại, mà là tự mình giúp cậu đeo vào, ngón tay vô tình lướt qua vành tai nhỏ nhắn của cậu. Cậu giật mình, quên mất việc tiếp tục từ chối. Nhân lúc cậu còn chưa lấy lại tinh thần, Valentino đã cởi khăn quàng cổ của mình xuống và quàng quanh miệng và mũi cậu.

Sau khi mang lên đầy đủ trang bị, Conrad cuối cùng mới có thể nói thành lời. Cậu lo lắng nhìn Valentino, lầm bầm trong chiếc khăn quàng cổ của anh ta: "Như này không được đâu, như vậy anh sẽ tính sao?" Cậu vẫn còn nhớ rõ tiếng Đức, nhưng quên dùng kính ngữ "ngài", mà dùng "anh" như thể nói chuyện với một người bạn thân thiết.

Valentino cũng không có sửa lại cho cậu, anh ta chỉ nói: "Không sao, giờ khói đã tan đi rất nhiều, rất nhanh sẽ ổn thôi."

Conrad nhìn đôi mắt bắt đầu đỏ lên của Valentino, nhớ lại lần trước mình gạt người ta, không khỏi có chút xấu hổ, bèn nói: "Anh đã giúp tôi lấy lại mũ, bây giờ còn giúp tôi thêm một lần nữa. Tôi nên mời anh một ly... nhưng ở Paris bây giờ, e rằng không có quán rượu nào để ngồi." Nói đến đây, bản thân cậu cũng cảm thấy rất buồn, cúi đầu giống như một chú cún con, mái tóc vàng mềm mại vùi trong chiếc khăn quàng cổ trắng như tuyết.

Valentino, ngoại trừ đôi mắt đỏ hoe, phong thái vẫn hệt như ngày thường, nhìn vào mái tóc vàng hoe của Conrad và nói: "Tôi biết một nơi chúng ta có thể uống rượu."

Conrad lập tức ngẩng đầu lên, kinh ngạc hỏi: "Ở đâu?" Kính bảo hộ cũng không thể che được ánh sáng trong mắt cậu, nhưng rất nhanh cậu lại trở nên lúng túng: "Đắt quá thì tôi mua không nổi..."

Valentino cố kiềm chế không vò tóc cậu, mặc dù làm vậy không có gì sai khi tuổi tác của bọn họ chênh lệch: "Tôi đang ở khách sạn du Cap*, nơi này có phục vụ rượu vang. Cậu có thể đến chỗ tôi khi rảnh rỗi."

*mình search thì ra khách sạn L'Orangeraie du Cap, nên mình không viết hoa chữ "du".

——————————————————————————————————

Tác giả chú thích:

(1) Một trong những khẩu hiệu của Cơn bão tháng 5, đề cập đến việc những người trong xã hội của thời đại này đang là nạn nhân của các phương tiện truyền thông như truyền hình và đài phát thanh. Nguyên văn: On Vous Intoxiqué!

(2) Có sự khác biệt lớn giữa gọi "ông/bà/ngài" (Siezen) và gọi "anh/cậu" (Duzen) trong tiếng Đức. Nói chung, "ông/bà/ngài" (Sie) nên được xưng hô khi gặp người lạ, người lớn tuổi và cấp trên.

Editor: dịch ra trong tiếng anh đều dùng "you" cả, nhưng với Siezen thì từ "you" được dùng một cách trang trọng hơn, còn Duzen thì dùng trong giao tiếp bạn bè. Mình để qua tiếng Việt cho hợp bối cảnh truyện thì dùng "ông/bà/ngài" và "anh/cậu". Tiếng Đức mình nửa chữ bẻ đôi cũng không biết nên có gì nhờ mọi người góp ý cho.
Chương kế tiếp