Pháp Y Tần Minh - Quyển 5: Người Sóng Sót
Vụ án thứ 10 - Chết nóng giữa tuyết lạnh (3)
Suốt buổi chiều, chúng tôi đều ở tổ chuyên án nhóm A để sắp xếp công việc.
Tôi dùng lý thuyết bản đồ tội phạm khoanh vùng lại trên bản đồ thành phố Long Phiên lần nữa, đây là khu dân cư rất đông đúc. Sau đó, tôi mở ảnh chiếc búa bảo trì đường sắt chụp được từ chỗ Lão Bát, cùng với ảnh chụp vết thương trên đầu chị Bảo và ba nạn nhân đã chết, tiến hành so sánh.
Cho dù không phải nhân viên kỹ thuật pháp y, khi nhìn thấy ảnh so sánh rõ ràng thế này cũng có thể xác định dụng cụ trong hình chính là hung khí mà hung thủ đã dùng để gây án.
“Loại búa này là dụng cụ đặc biệt nên trước đây chúng ta chưa từng gặp.” Tôi nói, “Vì thế mà tiến độ bị trì hoãn. Giờ chúng ta đã phát hiện dụng cụ có hình dạng này thì hãy bắt đầu điều tra từ nó.”
“Loại dụng cụ này có thể mua qua mạng được không?” Điều tra viên hỏi.
Tôi lắc đầu, nói, “Đây là dụng cụ chuyên dụng được phát đồng loạt cho nhân viên đường sắt, nên người có được nó, lại còn có thói quen đeo túi dụng cụ trên eo, chắc chắn là công nhân bảo trì đường sắt.”
“Tôi cảm thấy đây là một nghề rất thiết thực, sao lại làm ra chuyện kỳ lạ như thế chứ?”
“Chuyện này phải đợi sau khi phá xong án mới có đáp án được.” Tôi nhún vai.
“Nội thành và vùng ngoại ô thành phố Long Phiên có hai mươi mấy đoạn đường sắt.” Một điều tra viên vừa tra tài liệu liên quan vừa nói, “Công nhân bảo trì đường sắt cộng lại có thể lên đến hàng nghìn người, tra thế nào đây?”
“Thật ra, công nhân bảo trì đường sắt đúng là không thiếu.” Tôi chỉ lên tấm bản đồ trên hình chiếu rồi nói, “Nhưng công nhân bảo trì đường sắt trong khu dân cư đông đúc này có khả năng không nhiều lắm.”
“Tôi hiểu rồi, điều tra tất cả những công nhân bảo trì đường sắt đang sống trong khu vực này, nhất là những người có khả năng nhận được loại dụng cụ này.”
“Dù sao thì vẫn còn một tên hung thủ khác, nên không thể đánh rắn động cỏ được.” Phó phòng Triệu nói chen vào, “Trước tiên phải thu nhập hình ảnh, lý lịch, thói quen… của các đối tượng tình nghi về để phân tích. Nếu có điều kiện, hãy thu thập cả ADN về để đối chiếu.”
Nói nghe đơn giản lắm, nhưng cho dù trong giới hạn bán kính vài cây số, muốn điều tra cũng là chuyện rất phiền phức. Bên cảnh sát khu vực có thể nắm được thông tin cơ bản của những người thường trú, nhưng cũng có thể không nắm rõ nghề nghiệp của từng người. Hơn nữa trong khu dân cư đông đúc thế này có rất nhiều công nhân ở trọ, khiến cho công việc điều tra lại càng thêm khó khăn.”
“Nóng vội không ăn được đậu hũ nóng.” Chúng tôi hiểu rõ điều này nên nhân lúc trời còn chưa tối, ai về nhà nấy để nghỉ ngơi lại sức, chuẩn bị cho trận chiến sắp tới.
*
Sáng sớm hôm sau, tôi và Lâm Đào đã có mặt tại phòng xét nghiệm vật chứng. Kết quả xét nghiệm hóa lý đúng như suy đoán của tôi, không hề tìm thấy bất kỳ thành phần khả nghi nào, có thể loại trừ khả năng nạn nhân tử vong do trúng độc. Nếu vậy, căn cứ để chúng tôi xác định nguyên nhân tử vong chỉ còn duy nhất kết quả xét nghiệm bệnh lý pháp y thôi.
Phương Tuấn Kiệt chắc lại thức thâu đêm, anh ta mang theo đôi mắt sưng đỏ đi ra khỏi phòng xét nghiệm mô bệnh lý.
“Thế nào?” Tôi đầy mong đợi.
“Rất khó hiểu.” Anh Phương cúi gằm, nói.
Ba chữ này tựa như tiếng sét đánh ngang tai.
“Nghĩa là sao?” Tôi vội vàng hỏi.
Anh Phương nói, “Trong lúc tiến hành tách nước tế bào mô thì tôi có xem qua tài liệu vụ án mà các anh đưa đến. Nạn nhân chết trên mặt tuyết lạnh cóng, đúng không?”
Tôi gật đầu.
Anh Phương nói tiếp, “Đầu tiên, người này rất khỏe mạnh.”
“Khỏe mạnh?” Tôi hỏi, “Người này hẳn là từng làm phẫu thuật tách bỏ khối u ác tính ở thận đấy.”
“Cắt sạch sẽ lắm.” Anh Phương nói, “Theo lát trước mắt thì không thấy mô khối u nào còn sót lại, nhưng nhìn độ lớn của thận thì có thể thấy đã từng làm phẫu thuật. Tôi tin các anh cũng từng nghĩ đến điểm này.”
“Đúng vậy, đây cũng là căn cứ chủ yếu để chúng tôi tìm lai lịch nạn nhân.” Tôi nói, “Ý anh muốn nói cơ quan nội tạng của người này không có chút vấn đề nào sao?”
Anh Phương lắc đầu, nói, “Có thể hoàn toàn loại trừ khả năng tử vong do bệnh. Cả hẹp động mạch vành cũng không có.”
“Tim, gan, não, phổi, thận đều không có vấn đề gì sao?” Tôi gặng hỏi.
Anh Phương nói, “Không chỉ như vậy, tuyến tụy, tuyến thượng thận gì đó đều bình thường, đây là một người vô cùng khỏe mạnh, khỏe mạnh hơn rất nhiều người trong số chúng ta.”
“Vậy… vậy nguyên nhân tử vong là gì?” Tôi có chút choáng váng.
Anh Phương ngẫm nghĩ một lúc rồi nói, “Tôi có một ý nghĩ, nhưng chỉ là ý kiến tham khảo thôi đấy.”
“Nhanh nói đi, nhanh lên.” Lâm Đào nôn nóng.
Anh Phương nói, “Là thế này, tôi nói phát hiện của mình sau một đêm xét nghiệm đủ các loại cơ quan của nạn nhân trước. Não không bị ngoại thương, không có mạch máu khác thường, nhưng tiểu não có chút vấn đề. Tế bào Purkinje (1) sưng lên, hủy phân, số lượng tế bào giảm.”
(1) Một loại tế bào thần kinh.
“Đây là bệnh gì?” Lâm Đào nghe không hiểu. “Phát hiện này không có ý nghĩa, có thể do rất nhiều vấn đề gây ra.” Tôi xua tay, ngắt lời Lâm Đào.
Anh Phương nói tiếp, “Tim không có bệnh nhưng tâm thất bị dãn ra, dưới màng tim có một vết xuất huyết hình sợi.”
Tôi nhíu mày, Lâm Đào ngơ ngác.
Anh Phương nói, “Phổi, gan đều không có gì, chủ yếu là bị tắc nghẽn và phù lên; tôi thấy thận hơi lớn hơn so với thận của người bình thường, cầu thận và mạch máu mô đệm phình lên thấy rõ. Tăng sinh tủy thượng thận.”
“Như vậy rất bình thường mà, thận người này chẳng có vấn đề còn gì.” Lâm Đào lại nói chen vào.
“Nếu ung thư thận đã khỏi hẳn thì sẽ không bị như thế này.” Anh Phương giải thích.
“Điều cuối cùng anh chuẩn bị nói là thay đổi mô bệnh lý của cơ xương, đúng không?” Tôi hỏi.
Anh Phương mỉm cười gật đầu.
“Cơ vân bị mất, sợi cơ bị hòa tan, hoại tử, bào tương ngưng tụ thành các eosinophil (2).” Tôi nói.
(2) Eosinophil là những tế bào trú ngụ trong các mô và nhiều nhất là ở mô mềm như niêm mạc của đường hô hấp và tiêu hóa.
Anh Phương lại mỉm cười gật đầu.
“Là sao?” Lâm Đào hỏi, “Các anh đang nói ám hiệu hả? Tôi nghe chả hiểu gì cả.”
“Chuyện này không thể nào xảy ra được?” Tôi xoa cằm nói.
Anh Phương nói, “Chúng ta thật hiểu ý nhau, chắc anh biết vì sao tôi khó hiểu rồi đấy.”
“Này, hai anh nói tiếng người đi có được không?” Lâm Đào nói, “Rốt cuộc nguyên nhân tử vong là gì? Khi giải phẫu chẳng phải anh nói trúng độc, ngạt khí, ngoại thương đều đã bị loại trừ rồi sao? Bây giờ anh Phương lại loại trừ khả năng bệnh tật, sao anh biết nguyên nhân tử vong là gì?”
“Cái cậu nói là bốn loại nguyên nhân tử vong thường gặp.” Tôi nói, “Lúc đó tôi còn nhắc đến hai loại khác nữa.”
“Tôi nhớ, tôi nhớ.” Lâm Đào đảo mắt, nghĩ ngợi một lúc, nói, “Còn có điện giật này, cũng bị loại trừ rồi, còn có nhiệt độ, anh cũng loại trừ luôn rồi còn gì?”
“Tôi loại trừ khả năng tử vong do nhiệt độ thấp, nhưng lại bỏ qua tử vong do sốc nhiệt.” Tôi rầu rĩ nói.
Lâm Đào há hốc miệng mãi mới nói tiếp, “Nhiệt độ cao? Bị sốc nhiệt chết trong tuyết lạnh?”
“Thường thì tử vong do sốc nhiệt rất khó để phán đoán được ngay nhờ xét nghiệm pháp y.” Anh Phương bổ sung, “Đã loại trừ những nguyên nhân tử vong khác, kết hợp với những đặc điểm chúng tôi vừa nêu, về cơ bản đã có thể phán đoán được nạn nhân đúng là tử vong do sốc nhiệt. Tình hình tại hiện trường như lời cậu nói, cũng chính là nguyên nhân khiến cho chúng tôi thấy khó hiểu.”
“Đầu ngón tay bị rách, mặt tuyết không dấu vết, chết nóng trong tuyết lạnh, chuyện này… chuyện này kinh khủng quá.” Lâm Đào rụt cổ, “Chẳng lẽ đúng thật là ma nhập xác sao?”
“Ha ha ha…” Anh Phương bị dáng vẻ khôi hài của Lâm Đào chọc cười, “Trên đời này, chuyện gì cũng có thể dùng khoa học để giải thích được hết, mấy chuyện quỷ thần của cậu hoàn toàn không có căn cứ.”
“Anh có suy nghĩ gì?” Tôi mặc kệ Lâm Đào mê tín, tiếp tục hỏi ý kiến anh Phương.
“Nhiệt độ cao dẫn đến tử vong chủ yếu có hai loại. Thứ nhất, bệnh say nắng, thứ hai, bệnh say nhiệt.” Anh Phương dường như rất quen thuộc với chúng.
“Say gì cơ?” Lâm Đào hỏi.
Anh Phương giải thích, “Ví dụ một người làm việc dưới ánh mặt trời gay gắt, nắng chiếu xuống đầu trong khoảng thời gian dài sẽ gây say nắng mà tử vong. Một người làm việc ở môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao trong thời gian quá dài, nhiệt độ xung quanh quá cao khiến cho chức năng điều chỉnh thân nhiệt của cơ thể bị mệt mỏi, chức năng toát mồ hôi cũng thế, cuối cùng mất quá nhiều nước và chất điện phân, rối loạn chất điện giải trong cơ thể mà tử vong, đây gọi là tử vong do say nhiệt.”
“Nếu vậy nạn nhân này tử vong vì say cái gì?” Lâm Đào hỏi.
“Nên hỏi là, nạn nhân này có bệnh gì!” Tôi gõ đầu Lâm Đào.
Anh Phương nói, “Tổn thương não của nạn nhân không quá nghiêm trọng, lỗ chân lông trên da mở lớn, từ hai điểm này có thể thấy, chắc chắn không phải tử vong do bệnh say nắng, đây là tử vong điển hình do bệnh say nhiệt.”
Tôi im lặng gật đầu.
“Nhưng bệnh say nhiệt thường thấy vào mùa hè, trường hợp này quả thật khó hiểu.” Anh Phương nói.
Sau khi tạm biệt anh Phương, tôi kéo Lâm Đào đến tổ chuyên án ở Chi đội Hình sự Phòng Cảnh sát đường sắt Long Phiên. Im lặng suốt đường đi, khi chúng tôi đến nơi, mọi người đều đang ở đó đợi kết luận của chúng tôi.
“Làm sao mà chết vậy?” Sư huynh thấy chúng tôi vào liền hỏi ngay.
“Chết nóng.” Tôi cũng vào thẳng vấn đề.
Mọi người im lặng một lúc rồi đột nhiên xôn xao bàn luận.
Sư huynh nhìn tôi cười, dường như không tin tưởng lời tôi nói.
“Tôi không nói đùa đâu, nạn nhân thật sự bị chết nóng.” Tôi nghiêm túc nói.
“Chết nóng?” Chi đội trưởng Ngưu của tổ hình sự nói, “Làm sao có thể chứ?”
“Xét từ góc độ pháp y, có thể khẳng định nạn nhân tử vong do sốc nhiệt.” Tôi nói.
Phòng họp lại trở nên xôn xao.
“Đầu ngón tay bị rách, mặt tuyết không dấu vết, chết nóng trong tuyết lạnh, chuyện này… chuyện này kinh khủng quá.” Lâm Đào vẫn còn bị ám ảnh, không ngừng lặp lại nỗi sợ hãi trong lòng.
“Đúng đấy, Trưởng khoa Lâm nói câu nào cũng có lý.” Chi đội trưởng Ngưu thế mà lại tán đồng cách nói của Lâm Đào.
“Đúng vậy, câu nào cũng có lý.” Tôi cười nói, “Ba câu này, thiếu đi câu nào cũng khiến người ta cảm thấy khó tin, nhưng khi ba câu gộp lại liền có ngay lời giải thích hợp lý.”
Rõ ràng, trên đường đến đây, tôi đã hiểu chuyện xảy ra như thế nào rồi.
“Giải thích thế nào?” Chi đội trưởng Ngưu hỏi.
Tôi nói, “Khi chúng ta khám nghiệm hiện trường đã xác định nạn nhân tử vong hơn mười hai tiếng rồi mới bị đưa đến đó, hơn nữa trong lúc di chuyển thi thể, hiện trường không có tuyết rơi. Ngay khi bắt đầu, chúng ta đã nhận định quan điểm này, bây giờ lại càng thêm chắc chắn. Nếu di chuyển thi thể trước khi tuyết rơi sẽ tạo ra hiện trường giả rằng không để lại dấu vết gì trên tuyết.”
“Ừ, đã giải thích được một cái.” Chi đội trưởng Ngưu nói.
“Nếu di chuyển xác, vậy nơi tử vong không phải mặt đất đầy tuyết.” Tôi nói, “Hiện trường tử vong hẳn là rất nóng. Khi chúng tôi khám nghiệm thi thể, từng tính toán thời gian tử vong. Dùng nhiệt độ hiện tại của thi thể để phán đoán thời gian tử vong, không thể giải thích được nguyên nhân khi thi thể được chuyển đến đã tử vong hơn mười hai tiếng, không giải thích được khi thi thể chuyển đến, tuyết vẫn chưa rơi.”
Nói một cách đơn giản, nhiệt độ thi thể giảm chậm hơn bình thường, cho thấy hai vấn đề: thứ nhất, người bị chết nóng, nhiệt độ thi thể giảm chậm; thứ hai, sau khi bị chết nóng, nơi giấu thi thể nạn nhân có nhiệt độ tương đối cao, ảnh hưởng đến quá trình giảm nhiệt độ của thi thể. Những điều tôi vừa nêu đã tạo ra hiện tượng giả chết nóng trên tuyết lạnh.”
“Đã giải thích được hai việc.” Chi đội trưởng Ngưu nói, “Nhưng với thời tiết bây giờ thì châu Phi cũng chưa chắc đã làm cho người ta chết nóng được. Nếu chết ở nơi rất nóng, vậy thì thi thể được chuyển đến như thế nào? Đường sắt?”
“Không không, không đưa đi xa thế đâu.” Tôi nói, “Nếu bị chết nóng trong môi trường tự nhiên thì không phải án mạng rồi, người có hành vi này không phải chịu trách nhiệm hình sự, sao lại phí công phí sức di chuyển thi thể chứ?”
“Không phải môi trường tự nhiên.” Chi đội trưởng Ngưu cúi đầu, nói, “Ý anh là…”
“Không phải môi trường tự nhiên nghĩa là có ai đó đã tạo ra một môi trường, cho dù ở giữa trời tuyết rét lạnh thì chỗ đó vẫn có nhiệt độ và độ ẩm vô cùng cao.” Tôi nói.
“Phòng tắm hơi.” Mấy người đồng thanh nói.
“Đúng.” Tôi cười nói, “Nếu phòng tắm hơi này có cửa, cửa lại có thể khóa từ bên ngoài, vậy nạn nhân sẽ bị nhốt bên trong, không thể thoát ra được. Khi anh ta thấy khó chịu, muốn cố hết sức thoát ra, sẽ dùng tay cào cửa, tự khắc làm cho đầu ngón tay bị thương. Dần dần, nạn nhân sẽ mất đi ý thức, cơ thể tiết ra lượng mồ hôi lớn, rối loạn điện giải trong cơ thể, cuối cùng dẫn đến tử vong. Vì trên sàn nơi đó rất ẩm ướt và có nhiều mồ hôi của nạn nhân, vết máu ở đầu ngón tay bị ngâm rửa sạch, rồi trở nên trắng bệch đến đáng sợ. Sau khi chết, thi thể vẫn ở nơi có nhiệt độ cao, nhiệt độ thi thể giảm rất chậm, từ đó tạo thành mâu thuẫn giữa thời gian tử vong và nhiệt độ thi thể. Tóm lại, đã tạo thành hiện tượng đầu ngón tay bị rách và thời gian tử vong giả.”
“Một lời giải thích hoàn hảo cho điều thứ ba, thậm chí là thứ tư.” Chi đội trưởng Ngưu đập bàn nói.
“Chúng tôi cũng có được tiến triển lớn trong việc điều tra lai lịch nạn nhân.” Sư huynh nói, “Theo kết luận khám nghiệm tử thi, chúng tôi đã điều tra hai bệnh viện, tìm thấy một người đáng nghi, rạng sáng hôm nay xét nghiệm ADN, đã xác định nạn nhân và cha mẹ đẻ.”
“Ồ, đã tìm được cha mẹ nạn nhân rồi à?” Tôi hỏi.
Sư huynh gật đầu, nói, “Nạn nhân tên là Tư Mã Tuấn, 30 tuổi, chủ doanh nghiệp.”
“Người giàu có? Chẳng trách lại giữ gìn sức khỏe tốt như thế.” Tôi nói.
Sư huynh nói, “Nạn nhân chưa từng đi học, 18 tuổi đã ra ngoài kiếm sống, gia tài bạc triệu. Đến 26 tuổi, liên tục tiểu ra máu, anh ta bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư thận. Cùng lúc đó, anh ta nhận được một tin vô cùng xấu, anh ta chỉ có một quả thận, khối u nằm trên quả thận duy nhất của anh ta. Sau đó, Tư Mã Tuấn đánh đổi tất cả, tìm đến bệnh viện, tiến hành phẫu thuật tách bỏ khối u.”
“Một ca phẫu thuật phải đánh đổi bằng gia tài bạc triệu?” Lâm Đào hỏi.
“Loại phẫu thuật này cả thế giới cũng không có được mấy ca thành công.” Sư huynh nói, “Cộng thêm anh ta bán tài sản gấp nên đã bị tổn thất rất nhiều.”
“Có thể dùng tiền để đổi lại mạng sống, bao nhiêu cũng đáng.” Tôi nói.
“Anh ngốc thật, sao anh không đi làm bác sĩ?” Lâm Đào cười hì hì, nói.
Sư huynh nói tiếp, “Tư Mã Tuấn sau khi phẫu thuật rất chú trọng việc giữ gìn sức khỏe, nhưng vì đã trắng tay nên bây giờ anh ta đang làm công cho một công ty cho vay tư nhân.”
“Cho vay tư nhân?” Lâm Đào nói, “Chính là loại mượn tiền từ tay A với lãi suất 1% sau đó đưa cho B vay lại, lấy lãi suất 2%, ở giữa nhận 1% phần lãi suất chênh lệch à?”
“Không sai chút nào.” Sư huynh nói, “Nhưng anh ta rất to gan, hàng tháng mượn tiền với lãi suất 2% một tháng, sau đó cho vay lại với lãi suất 5% một tháng.”
“Đây là cho vay nặng lãi đấy!” Lâm Đào nói.
Sư huynh gật đầu, nói, “Vì lãi suất của anh ta cao nên huy động được hàng chục triệu tiền vay.”
“Vậy khá rắc rối đây.” Chi đội trưởng Ngưu đưa ra ý kiến theo góc độ trinh sát, “Quan hệ cho vay của người này quá phức tạp, chúng ta không thể điều tra từng người có quan hệ vay mượn với anh ta được.”
“Đương nhiên không cần làm vậy.” Tôi cười nói, “Cần phải giết người, chắc chắn là người có qua lại với anh ta với số tiền lớn, hơn nữa người này trông có vẻ rất giàu có, trong nhà có phòng tắm hơi riêng, hoặc từng mở tiệm tắm hơi và gần đây đã ngưng hoạt động. Các anh nghĩ thử xem, đâu thể giết người trong phòng tắm hơi công cộng, đúng không?”
“Có lý!” Chi đội trưởng Ngưu tán đồng.
“Hơn nữa, phòng tắm hơi có cửa.” Tôi nói.
“Có phòng tắm hơi nào không có cửa chứ?” Lâm Đào lại châm chọc tôi.
Tôi gãi đầu, nói, “Được rồi, cửa phòng tắm hơi có thể khóa từ bên ngoài.”
“Loại này thì đúng là không nhiều.” Sư huynh nói.
“Nhưng mà.” Chi đội trưởng Ngưu nói, “Thành phố chúng ta có rất nhiều khu tắm hơi, biệt thự có phòng tắm hơi riêng cũng không ít, lỡ như người có quan hệ tiền bạc với Tư Mã Tuấn, lại có điều kiện có phòng tắm hơi riêng không chỉ có một người, phải làm sao để sàng lọc đây?”
Tôi cười cười lấy ra một chiếc lọ từ trong thùng khám nghiệm, nói, “Luminol đấy! Nếu nạn nhân vì muốn ra ngoài mà liều mạng cào cửa, đầu ngón tay lại có nhiều vết thương như thế, trên cánh cửa phòng tắm hơi này chắc chắn có vết máu, dùng thứ này đi kiểm tra là ra ngay, sau đó lấy mẫu để xét nghiệm ADN. Máu của nạn nhân để lại trên cánh cửa phòng tắm hơi, tôi nghĩ hung thủ có muốn chối cũng không được!”
“Lập tức bố trí điều tra!” Chi đội trưởng Ngưu rất hào hứng.
“Vậy ngày mai chúng ta gặp lại!” Tôi như vừa trút được gánh nặng.
Tôi dùng lý thuyết bản đồ tội phạm khoanh vùng lại trên bản đồ thành phố Long Phiên lần nữa, đây là khu dân cư rất đông đúc. Sau đó, tôi mở ảnh chiếc búa bảo trì đường sắt chụp được từ chỗ Lão Bát, cùng với ảnh chụp vết thương trên đầu chị Bảo và ba nạn nhân đã chết, tiến hành so sánh.
Cho dù không phải nhân viên kỹ thuật pháp y, khi nhìn thấy ảnh so sánh rõ ràng thế này cũng có thể xác định dụng cụ trong hình chính là hung khí mà hung thủ đã dùng để gây án.
“Loại búa này là dụng cụ đặc biệt nên trước đây chúng ta chưa từng gặp.” Tôi nói, “Vì thế mà tiến độ bị trì hoãn. Giờ chúng ta đã phát hiện dụng cụ có hình dạng này thì hãy bắt đầu điều tra từ nó.”
“Loại dụng cụ này có thể mua qua mạng được không?” Điều tra viên hỏi.
Tôi lắc đầu, nói, “Đây là dụng cụ chuyên dụng được phát đồng loạt cho nhân viên đường sắt, nên người có được nó, lại còn có thói quen đeo túi dụng cụ trên eo, chắc chắn là công nhân bảo trì đường sắt.”
“Tôi cảm thấy đây là một nghề rất thiết thực, sao lại làm ra chuyện kỳ lạ như thế chứ?”
“Chuyện này phải đợi sau khi phá xong án mới có đáp án được.” Tôi nhún vai.
“Nội thành và vùng ngoại ô thành phố Long Phiên có hai mươi mấy đoạn đường sắt.” Một điều tra viên vừa tra tài liệu liên quan vừa nói, “Công nhân bảo trì đường sắt cộng lại có thể lên đến hàng nghìn người, tra thế nào đây?”
“Thật ra, công nhân bảo trì đường sắt đúng là không thiếu.” Tôi chỉ lên tấm bản đồ trên hình chiếu rồi nói, “Nhưng công nhân bảo trì đường sắt trong khu dân cư đông đúc này có khả năng không nhiều lắm.”
“Tôi hiểu rồi, điều tra tất cả những công nhân bảo trì đường sắt đang sống trong khu vực này, nhất là những người có khả năng nhận được loại dụng cụ này.”
“Dù sao thì vẫn còn một tên hung thủ khác, nên không thể đánh rắn động cỏ được.” Phó phòng Triệu nói chen vào, “Trước tiên phải thu nhập hình ảnh, lý lịch, thói quen… của các đối tượng tình nghi về để phân tích. Nếu có điều kiện, hãy thu thập cả ADN về để đối chiếu.”
Nói nghe đơn giản lắm, nhưng cho dù trong giới hạn bán kính vài cây số, muốn điều tra cũng là chuyện rất phiền phức. Bên cảnh sát khu vực có thể nắm được thông tin cơ bản của những người thường trú, nhưng cũng có thể không nắm rõ nghề nghiệp của từng người. Hơn nữa trong khu dân cư đông đúc thế này có rất nhiều công nhân ở trọ, khiến cho công việc điều tra lại càng thêm khó khăn.”
“Nóng vội không ăn được đậu hũ nóng.” Chúng tôi hiểu rõ điều này nên nhân lúc trời còn chưa tối, ai về nhà nấy để nghỉ ngơi lại sức, chuẩn bị cho trận chiến sắp tới.
*
Sáng sớm hôm sau, tôi và Lâm Đào đã có mặt tại phòng xét nghiệm vật chứng. Kết quả xét nghiệm hóa lý đúng như suy đoán của tôi, không hề tìm thấy bất kỳ thành phần khả nghi nào, có thể loại trừ khả năng nạn nhân tử vong do trúng độc. Nếu vậy, căn cứ để chúng tôi xác định nguyên nhân tử vong chỉ còn duy nhất kết quả xét nghiệm bệnh lý pháp y thôi.
Phương Tuấn Kiệt chắc lại thức thâu đêm, anh ta mang theo đôi mắt sưng đỏ đi ra khỏi phòng xét nghiệm mô bệnh lý.
“Thế nào?” Tôi đầy mong đợi.
“Rất khó hiểu.” Anh Phương cúi gằm, nói.
Ba chữ này tựa như tiếng sét đánh ngang tai.
“Nghĩa là sao?” Tôi vội vàng hỏi.
Anh Phương nói, “Trong lúc tiến hành tách nước tế bào mô thì tôi có xem qua tài liệu vụ án mà các anh đưa đến. Nạn nhân chết trên mặt tuyết lạnh cóng, đúng không?”
Tôi gật đầu.
Anh Phương nói tiếp, “Đầu tiên, người này rất khỏe mạnh.”
“Khỏe mạnh?” Tôi hỏi, “Người này hẳn là từng làm phẫu thuật tách bỏ khối u ác tính ở thận đấy.”
“Cắt sạch sẽ lắm.” Anh Phương nói, “Theo lát trước mắt thì không thấy mô khối u nào còn sót lại, nhưng nhìn độ lớn của thận thì có thể thấy đã từng làm phẫu thuật. Tôi tin các anh cũng từng nghĩ đến điểm này.”
“Đúng vậy, đây cũng là căn cứ chủ yếu để chúng tôi tìm lai lịch nạn nhân.” Tôi nói, “Ý anh muốn nói cơ quan nội tạng của người này không có chút vấn đề nào sao?”
Anh Phương lắc đầu, nói, “Có thể hoàn toàn loại trừ khả năng tử vong do bệnh. Cả hẹp động mạch vành cũng không có.”
“Tim, gan, não, phổi, thận đều không có vấn đề gì sao?” Tôi gặng hỏi.
Anh Phương nói, “Không chỉ như vậy, tuyến tụy, tuyến thượng thận gì đó đều bình thường, đây là một người vô cùng khỏe mạnh, khỏe mạnh hơn rất nhiều người trong số chúng ta.”
“Vậy… vậy nguyên nhân tử vong là gì?” Tôi có chút choáng váng.
Anh Phương ngẫm nghĩ một lúc rồi nói, “Tôi có một ý nghĩ, nhưng chỉ là ý kiến tham khảo thôi đấy.”
“Nhanh nói đi, nhanh lên.” Lâm Đào nôn nóng.
Anh Phương nói, “Là thế này, tôi nói phát hiện của mình sau một đêm xét nghiệm đủ các loại cơ quan của nạn nhân trước. Não không bị ngoại thương, không có mạch máu khác thường, nhưng tiểu não có chút vấn đề. Tế bào Purkinje (1) sưng lên, hủy phân, số lượng tế bào giảm.”
(1) Một loại tế bào thần kinh.
“Đây là bệnh gì?” Lâm Đào nghe không hiểu. “Phát hiện này không có ý nghĩa, có thể do rất nhiều vấn đề gây ra.” Tôi xua tay, ngắt lời Lâm Đào.
Anh Phương nói tiếp, “Tim không có bệnh nhưng tâm thất bị dãn ra, dưới màng tim có một vết xuất huyết hình sợi.”
Tôi nhíu mày, Lâm Đào ngơ ngác.
Anh Phương nói, “Phổi, gan đều không có gì, chủ yếu là bị tắc nghẽn và phù lên; tôi thấy thận hơi lớn hơn so với thận của người bình thường, cầu thận và mạch máu mô đệm phình lên thấy rõ. Tăng sinh tủy thượng thận.”
“Như vậy rất bình thường mà, thận người này chẳng có vấn đề còn gì.” Lâm Đào lại nói chen vào.
“Nếu ung thư thận đã khỏi hẳn thì sẽ không bị như thế này.” Anh Phương giải thích.
“Điều cuối cùng anh chuẩn bị nói là thay đổi mô bệnh lý của cơ xương, đúng không?” Tôi hỏi.
Anh Phương mỉm cười gật đầu.
“Cơ vân bị mất, sợi cơ bị hòa tan, hoại tử, bào tương ngưng tụ thành các eosinophil (2).” Tôi nói.
(2) Eosinophil là những tế bào trú ngụ trong các mô và nhiều nhất là ở mô mềm như niêm mạc của đường hô hấp và tiêu hóa.
Anh Phương lại mỉm cười gật đầu.
“Là sao?” Lâm Đào hỏi, “Các anh đang nói ám hiệu hả? Tôi nghe chả hiểu gì cả.”
“Chuyện này không thể nào xảy ra được?” Tôi xoa cằm nói.
Anh Phương nói, “Chúng ta thật hiểu ý nhau, chắc anh biết vì sao tôi khó hiểu rồi đấy.”
“Này, hai anh nói tiếng người đi có được không?” Lâm Đào nói, “Rốt cuộc nguyên nhân tử vong là gì? Khi giải phẫu chẳng phải anh nói trúng độc, ngạt khí, ngoại thương đều đã bị loại trừ rồi sao? Bây giờ anh Phương lại loại trừ khả năng bệnh tật, sao anh biết nguyên nhân tử vong là gì?”
“Cái cậu nói là bốn loại nguyên nhân tử vong thường gặp.” Tôi nói, “Lúc đó tôi còn nhắc đến hai loại khác nữa.”
“Tôi nhớ, tôi nhớ.” Lâm Đào đảo mắt, nghĩ ngợi một lúc, nói, “Còn có điện giật này, cũng bị loại trừ rồi, còn có nhiệt độ, anh cũng loại trừ luôn rồi còn gì?”
“Tôi loại trừ khả năng tử vong do nhiệt độ thấp, nhưng lại bỏ qua tử vong do sốc nhiệt.” Tôi rầu rĩ nói.
Lâm Đào há hốc miệng mãi mới nói tiếp, “Nhiệt độ cao? Bị sốc nhiệt chết trong tuyết lạnh?”
“Thường thì tử vong do sốc nhiệt rất khó để phán đoán được ngay nhờ xét nghiệm pháp y.” Anh Phương bổ sung, “Đã loại trừ những nguyên nhân tử vong khác, kết hợp với những đặc điểm chúng tôi vừa nêu, về cơ bản đã có thể phán đoán được nạn nhân đúng là tử vong do sốc nhiệt. Tình hình tại hiện trường như lời cậu nói, cũng chính là nguyên nhân khiến cho chúng tôi thấy khó hiểu.”
“Đầu ngón tay bị rách, mặt tuyết không dấu vết, chết nóng trong tuyết lạnh, chuyện này… chuyện này kinh khủng quá.” Lâm Đào rụt cổ, “Chẳng lẽ đúng thật là ma nhập xác sao?”
“Ha ha ha…” Anh Phương bị dáng vẻ khôi hài của Lâm Đào chọc cười, “Trên đời này, chuyện gì cũng có thể dùng khoa học để giải thích được hết, mấy chuyện quỷ thần của cậu hoàn toàn không có căn cứ.”
“Anh có suy nghĩ gì?” Tôi mặc kệ Lâm Đào mê tín, tiếp tục hỏi ý kiến anh Phương.
“Nhiệt độ cao dẫn đến tử vong chủ yếu có hai loại. Thứ nhất, bệnh say nắng, thứ hai, bệnh say nhiệt.” Anh Phương dường như rất quen thuộc với chúng.
“Say gì cơ?” Lâm Đào hỏi.
Anh Phương giải thích, “Ví dụ một người làm việc dưới ánh mặt trời gay gắt, nắng chiếu xuống đầu trong khoảng thời gian dài sẽ gây say nắng mà tử vong. Một người làm việc ở môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao trong thời gian quá dài, nhiệt độ xung quanh quá cao khiến cho chức năng điều chỉnh thân nhiệt của cơ thể bị mệt mỏi, chức năng toát mồ hôi cũng thế, cuối cùng mất quá nhiều nước và chất điện phân, rối loạn chất điện giải trong cơ thể mà tử vong, đây gọi là tử vong do say nhiệt.”
“Nếu vậy nạn nhân này tử vong vì say cái gì?” Lâm Đào hỏi.
“Nên hỏi là, nạn nhân này có bệnh gì!” Tôi gõ đầu Lâm Đào.
Anh Phương nói, “Tổn thương não của nạn nhân không quá nghiêm trọng, lỗ chân lông trên da mở lớn, từ hai điểm này có thể thấy, chắc chắn không phải tử vong do bệnh say nắng, đây là tử vong điển hình do bệnh say nhiệt.”
Tôi im lặng gật đầu.
“Nhưng bệnh say nhiệt thường thấy vào mùa hè, trường hợp này quả thật khó hiểu.” Anh Phương nói.
Sau khi tạm biệt anh Phương, tôi kéo Lâm Đào đến tổ chuyên án ở Chi đội Hình sự Phòng Cảnh sát đường sắt Long Phiên. Im lặng suốt đường đi, khi chúng tôi đến nơi, mọi người đều đang ở đó đợi kết luận của chúng tôi.
“Làm sao mà chết vậy?” Sư huynh thấy chúng tôi vào liền hỏi ngay.
“Chết nóng.” Tôi cũng vào thẳng vấn đề.
Mọi người im lặng một lúc rồi đột nhiên xôn xao bàn luận.
Sư huynh nhìn tôi cười, dường như không tin tưởng lời tôi nói.
“Tôi không nói đùa đâu, nạn nhân thật sự bị chết nóng.” Tôi nghiêm túc nói.
“Chết nóng?” Chi đội trưởng Ngưu của tổ hình sự nói, “Làm sao có thể chứ?”
“Xét từ góc độ pháp y, có thể khẳng định nạn nhân tử vong do sốc nhiệt.” Tôi nói.
Phòng họp lại trở nên xôn xao.
“Đầu ngón tay bị rách, mặt tuyết không dấu vết, chết nóng trong tuyết lạnh, chuyện này… chuyện này kinh khủng quá.” Lâm Đào vẫn còn bị ám ảnh, không ngừng lặp lại nỗi sợ hãi trong lòng.
“Đúng đấy, Trưởng khoa Lâm nói câu nào cũng có lý.” Chi đội trưởng Ngưu thế mà lại tán đồng cách nói của Lâm Đào.
“Đúng vậy, câu nào cũng có lý.” Tôi cười nói, “Ba câu này, thiếu đi câu nào cũng khiến người ta cảm thấy khó tin, nhưng khi ba câu gộp lại liền có ngay lời giải thích hợp lý.”
Rõ ràng, trên đường đến đây, tôi đã hiểu chuyện xảy ra như thế nào rồi.
“Giải thích thế nào?” Chi đội trưởng Ngưu hỏi.
Tôi nói, “Khi chúng ta khám nghiệm hiện trường đã xác định nạn nhân tử vong hơn mười hai tiếng rồi mới bị đưa đến đó, hơn nữa trong lúc di chuyển thi thể, hiện trường không có tuyết rơi. Ngay khi bắt đầu, chúng ta đã nhận định quan điểm này, bây giờ lại càng thêm chắc chắn. Nếu di chuyển thi thể trước khi tuyết rơi sẽ tạo ra hiện trường giả rằng không để lại dấu vết gì trên tuyết.”
“Ừ, đã giải thích được một cái.” Chi đội trưởng Ngưu nói.
“Nếu di chuyển xác, vậy nơi tử vong không phải mặt đất đầy tuyết.” Tôi nói, “Hiện trường tử vong hẳn là rất nóng. Khi chúng tôi khám nghiệm thi thể, từng tính toán thời gian tử vong. Dùng nhiệt độ hiện tại của thi thể để phán đoán thời gian tử vong, không thể giải thích được nguyên nhân khi thi thể được chuyển đến đã tử vong hơn mười hai tiếng, không giải thích được khi thi thể chuyển đến, tuyết vẫn chưa rơi.”
Nói một cách đơn giản, nhiệt độ thi thể giảm chậm hơn bình thường, cho thấy hai vấn đề: thứ nhất, người bị chết nóng, nhiệt độ thi thể giảm chậm; thứ hai, sau khi bị chết nóng, nơi giấu thi thể nạn nhân có nhiệt độ tương đối cao, ảnh hưởng đến quá trình giảm nhiệt độ của thi thể. Những điều tôi vừa nêu đã tạo ra hiện tượng giả chết nóng trên tuyết lạnh.”
“Đã giải thích được hai việc.” Chi đội trưởng Ngưu nói, “Nhưng với thời tiết bây giờ thì châu Phi cũng chưa chắc đã làm cho người ta chết nóng được. Nếu chết ở nơi rất nóng, vậy thì thi thể được chuyển đến như thế nào? Đường sắt?”
“Không không, không đưa đi xa thế đâu.” Tôi nói, “Nếu bị chết nóng trong môi trường tự nhiên thì không phải án mạng rồi, người có hành vi này không phải chịu trách nhiệm hình sự, sao lại phí công phí sức di chuyển thi thể chứ?”
“Không phải môi trường tự nhiên.” Chi đội trưởng Ngưu cúi đầu, nói, “Ý anh là…”
“Không phải môi trường tự nhiên nghĩa là có ai đó đã tạo ra một môi trường, cho dù ở giữa trời tuyết rét lạnh thì chỗ đó vẫn có nhiệt độ và độ ẩm vô cùng cao.” Tôi nói.
“Phòng tắm hơi.” Mấy người đồng thanh nói.
“Đúng.” Tôi cười nói, “Nếu phòng tắm hơi này có cửa, cửa lại có thể khóa từ bên ngoài, vậy nạn nhân sẽ bị nhốt bên trong, không thể thoát ra được. Khi anh ta thấy khó chịu, muốn cố hết sức thoát ra, sẽ dùng tay cào cửa, tự khắc làm cho đầu ngón tay bị thương. Dần dần, nạn nhân sẽ mất đi ý thức, cơ thể tiết ra lượng mồ hôi lớn, rối loạn điện giải trong cơ thể, cuối cùng dẫn đến tử vong. Vì trên sàn nơi đó rất ẩm ướt và có nhiều mồ hôi của nạn nhân, vết máu ở đầu ngón tay bị ngâm rửa sạch, rồi trở nên trắng bệch đến đáng sợ. Sau khi chết, thi thể vẫn ở nơi có nhiệt độ cao, nhiệt độ thi thể giảm rất chậm, từ đó tạo thành mâu thuẫn giữa thời gian tử vong và nhiệt độ thi thể. Tóm lại, đã tạo thành hiện tượng đầu ngón tay bị rách và thời gian tử vong giả.”
“Một lời giải thích hoàn hảo cho điều thứ ba, thậm chí là thứ tư.” Chi đội trưởng Ngưu đập bàn nói.
“Chúng tôi cũng có được tiến triển lớn trong việc điều tra lai lịch nạn nhân.” Sư huynh nói, “Theo kết luận khám nghiệm tử thi, chúng tôi đã điều tra hai bệnh viện, tìm thấy một người đáng nghi, rạng sáng hôm nay xét nghiệm ADN, đã xác định nạn nhân và cha mẹ đẻ.”
“Ồ, đã tìm được cha mẹ nạn nhân rồi à?” Tôi hỏi.
Sư huynh gật đầu, nói, “Nạn nhân tên là Tư Mã Tuấn, 30 tuổi, chủ doanh nghiệp.”
“Người giàu có? Chẳng trách lại giữ gìn sức khỏe tốt như thế.” Tôi nói.
Sư huynh nói, “Nạn nhân chưa từng đi học, 18 tuổi đã ra ngoài kiếm sống, gia tài bạc triệu. Đến 26 tuổi, liên tục tiểu ra máu, anh ta bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư thận. Cùng lúc đó, anh ta nhận được một tin vô cùng xấu, anh ta chỉ có một quả thận, khối u nằm trên quả thận duy nhất của anh ta. Sau đó, Tư Mã Tuấn đánh đổi tất cả, tìm đến bệnh viện, tiến hành phẫu thuật tách bỏ khối u.”
“Một ca phẫu thuật phải đánh đổi bằng gia tài bạc triệu?” Lâm Đào hỏi.
“Loại phẫu thuật này cả thế giới cũng không có được mấy ca thành công.” Sư huynh nói, “Cộng thêm anh ta bán tài sản gấp nên đã bị tổn thất rất nhiều.”
“Có thể dùng tiền để đổi lại mạng sống, bao nhiêu cũng đáng.” Tôi nói.
“Anh ngốc thật, sao anh không đi làm bác sĩ?” Lâm Đào cười hì hì, nói.
Sư huynh nói tiếp, “Tư Mã Tuấn sau khi phẫu thuật rất chú trọng việc giữ gìn sức khỏe, nhưng vì đã trắng tay nên bây giờ anh ta đang làm công cho một công ty cho vay tư nhân.”
“Cho vay tư nhân?” Lâm Đào nói, “Chính là loại mượn tiền từ tay A với lãi suất 1% sau đó đưa cho B vay lại, lấy lãi suất 2%, ở giữa nhận 1% phần lãi suất chênh lệch à?”
“Không sai chút nào.” Sư huynh nói, “Nhưng anh ta rất to gan, hàng tháng mượn tiền với lãi suất 2% một tháng, sau đó cho vay lại với lãi suất 5% một tháng.”
“Đây là cho vay nặng lãi đấy!” Lâm Đào nói.
Sư huynh gật đầu, nói, “Vì lãi suất của anh ta cao nên huy động được hàng chục triệu tiền vay.”
“Vậy khá rắc rối đây.” Chi đội trưởng Ngưu đưa ra ý kiến theo góc độ trinh sát, “Quan hệ cho vay của người này quá phức tạp, chúng ta không thể điều tra từng người có quan hệ vay mượn với anh ta được.”
“Đương nhiên không cần làm vậy.” Tôi cười nói, “Cần phải giết người, chắc chắn là người có qua lại với anh ta với số tiền lớn, hơn nữa người này trông có vẻ rất giàu có, trong nhà có phòng tắm hơi riêng, hoặc từng mở tiệm tắm hơi và gần đây đã ngưng hoạt động. Các anh nghĩ thử xem, đâu thể giết người trong phòng tắm hơi công cộng, đúng không?”
“Có lý!” Chi đội trưởng Ngưu tán đồng.
“Hơn nữa, phòng tắm hơi có cửa.” Tôi nói.
“Có phòng tắm hơi nào không có cửa chứ?” Lâm Đào lại châm chọc tôi.
Tôi gãi đầu, nói, “Được rồi, cửa phòng tắm hơi có thể khóa từ bên ngoài.”
“Loại này thì đúng là không nhiều.” Sư huynh nói.
“Nhưng mà.” Chi đội trưởng Ngưu nói, “Thành phố chúng ta có rất nhiều khu tắm hơi, biệt thự có phòng tắm hơi riêng cũng không ít, lỡ như người có quan hệ tiền bạc với Tư Mã Tuấn, lại có điều kiện có phòng tắm hơi riêng không chỉ có một người, phải làm sao để sàng lọc đây?”
Tôi cười cười lấy ra một chiếc lọ từ trong thùng khám nghiệm, nói, “Luminol đấy! Nếu nạn nhân vì muốn ra ngoài mà liều mạng cào cửa, đầu ngón tay lại có nhiều vết thương như thế, trên cánh cửa phòng tắm hơi này chắc chắn có vết máu, dùng thứ này đi kiểm tra là ra ngay, sau đó lấy mẫu để xét nghiệm ADN. Máu của nạn nhân để lại trên cánh cửa phòng tắm hơi, tôi nghĩ hung thủ có muốn chối cũng không được!”
“Lập tức bố trí điều tra!” Chi đội trưởng Ngưu rất hào hứng.
“Vậy ngày mai chúng ta gặp lại!” Tôi như vừa trút được gánh nặng.