Dùng dằng nửa ở nửa về

Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần

Trông chừng thấy một văn nhân

Lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng

Đề huề lưng túi gió trăng

Sau chân theo một vài thằng con con

Tuyết in sắc ngựa câu giòn

Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời

Nẻo xa mới tỏ mặt người

Khách đà xuống ngựa tới nơi tự tình

Hài văn lần bước dặm xanh

Một vùng như thể cây quỳnh cành dao

Chàng Vương quen mặt ra chào

Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa

Nguyên người quanh quất đâu xa

Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh

Nền phú hậu bậc tài danh

Văn chương nết đất thông minh tính trời

Phong tư tài mạo tót vời

Vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa

Chung quanh vẫn đất nước nhà

Với Vương Quan trước vẫn là đồng thân

Vẫn nghe thơm nức hương lân

Một nền đồng Tước khóa xuân hai Kiều

Nước non cách mấy buồng thêu

Những là trộm nhớ thầm yêu chốc mòng

May thay giải cấu tương phùng

Gặp tuần đố lá thỏa lòng tìm hoa

Bóng hồng nhác thấy nẻo xa

Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai

Người quốc sắc kẻ thiên tài

Tình trong như đã mặt ngoài còn e

Chập chờn cơn tỉnh cơn mê

Rốn ngồi chẳng tiện dứt về chỉn khôn

Bóng tà như giục cơn buồn

Khách đà lên ngựa người còn nghé theo

Dưới cầu nước chảy trong veo

Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha

Kiều từ trở gót trướng hoa

Mặt trời gác núi chiêng đà thu không

Mảnh trăng chênh chếch dòm song

Vàng gieo ngấn nước cây lồng bóng sân

Hải đường lả ngọn đông lân

Giọt sương gieo nặng cành xuân la đà

Một mình lặng ngắm bóng nga

Rộn đường gần với nỗi xa bời bời:

Người mà đến thế thì thôi

Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi!

Người đâu gặp gỡ làm chi

Trăm năm biết có duyên gì hay không?

Ngổn ngang trăm mối bên lòng

Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình

Chênh chênh bóng nguyệt xế mành

Tựa nương bên triện một mình thiu thiu

Thoắt đâu thấy một tiểu kiều

Có chiều thanh vận có chiều thanh tân

Sương in mặt tuyết pha thân

Sen vàng lãng đãng như gần như xa

Chào mừng đón hỏi dò la:

Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây?

Thưa rằng: Thanh khí xưa nay

Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên

Hàn gia ở mé tây thiên

Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu

Mấy lòng hạ cố đến nhau

Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng

Vâng trình hội chủ xem tường

Mà sao trong sổ đoạn trường có tên

Âu đành quả kiếp nhân duyên

Cùng người một hội một thuyền đâu xa!

Này mười bài mới mới ra

Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời

Kiều vâng lĩnh ý đề bài

Tay tiên một vẫy đủ mười khúc ngâm

Xem thơ nức nở khen thầm:

Giá đành tú khẩu cẩm tâm khác thường

Ví đem vào tập Đoạn Trường

Thì treo giải nhất chi nhường cho ai

Thềm hoa khách đã trở hài

Nàng còn cầm lại một hai tự tình

Gió đâu xịch bức mành mành

Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao

Trông theo nào thấy đâu nào

Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây

Một mình lưỡng lự canh chầy

Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh

Hoa trôi bèo dạt đã đành

Biết duyên mình biết phận mình thế thôi!

Nỗi riêng lớp lớp sóng dồi

Nghĩ đòi cơn lại sụt sùi đòi cơn

Giọng Kiều rền rĩ trướng loan

Nhà Huyên chợt tỉnh hỏi: Cơn cớ gì?

Cớ sao trằn trọc canh khuya

Màu hoa lê hãy dầm dề giọt mưa?

Thưa rằng: Chút phận ngây thơ

Dưỡng sinh đôi nợ tóc tơ chưa đền

Buổi ngày chơi mả Đạm Tiên

Nhắp đi thoắt thấy ứng liền chiêm bao

Đoạn trường là số thế nào

Bài ra thế ấy vịnh vào thế kia

Cứ trong mộng triệu mà suy

Phận con thôi có ra gì mai sau!

Dạy rằng: Mộng triệu cớ đâu

Bỗng không mua não chuốc sầu nghĩ nao

Vâng lời khuyên giải thấp cao

Chưa xong điều nghĩ đã dào mạch Tương

Ngoài song thỏ thẻ oanh vàng

Nách tường bông liễu bay ngang trước mành

Hiên tà gác bóng chênh chênh

Nỗi riêng riêng trạnh tấc riêng một mình

Cho hay là thói hữu tình

Đố ai gỡ mối tơ mành cho xong

Chàng Kim từ lại thư song

Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây

Sầu đong càng lắc càng đầy

Ba thu dồn lại một ngày dài ghê

Mây Tần khóa kín song the

Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao

Tuần trăng khuyết đĩa dầu hao

Mặt mơ tưởng mặt lòng ngao ngán lòng

Buồng văn hơi giá như đồng

Trúc se ngọn thỏ tơ chùng phím loan

Mành Tương phất phất gió đàn

Hương gây mùi nhớ trà khan giọng tình

Vì chăng duyên nợ ba sinh

Thì chi đem thói khuynh thành trêu ngươi

Bâng khuâng nhớ cảnh nhớ người

Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi

Một vùng cỏ mọc xanh rì

Nước ngâm trong vắt thấy gì nữa đâu!

Gió chiều như gợi cơn sầu

Vi lô hiu hắt như màu khảy trêu

Nghề riêng nhớ ít tưởng nhiều

Xăm xăm đè nẻo Lam Kiều lần sang

Thâm nghiêm kín cổng cao tường

Cạn dòng lá thắm dứt đường chim xanh

Lơ thơ tơ liễu buông mành

Con oanh học nói trên cành mỉa mai

Mấy lần cửa đóng then cài

Đầy thềm hoa rụng biết người ở đâu?

Tần ngần đứng suốt giờ lâu

Dạo quanh chợt thấy mái sau có nhà

Là nhà Ngô Việt thương gia

Buồng không để đó người xa chưa về

Lấy điều du học hỏi thuê

Túi đàn cặp sách đề huề dọn sang

Có cây có đá sẵn sàng

Có hiên Lãm thúy nét vàng chưa phai

Mừng thầm chốn ấy chữ bài

Ba sinh âu hẳn duyên trời chi đây

Song hồ nửa khép cánh mây

Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông

Tấc gang đồng tỏa nguyên phong

Tuyệt mù nào thấy bóng hồng vào ra

Nhẫn từ quán khách lân la

Tuần trăng thấm thoắt nay đà thèm hai

Cách tường phải buổi êm trời

Dưới đào dường có bóng người thướt tha

Buông cầm xốc áo vội ra

Hương còn thơm nức người đà vắng tanh

Lần theo tường gấm dạo quanh

Trên đào nhác thấy một cành kim thoa

Giơ tay với lấy về nhà:

Này trong khuê các đâu mà đến đây?

Ngẫm âu người ấy báu này

Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm!

Liền tay ngắm nghía biếng nằm

Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai

Tan sương đã thấy bóng người

Quanh tường ra ý tìm tòi ngẩn ngơ

Sinh đà có ý đợi chờ

Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng:

Thoa này bắt được hư không

Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về?

Tiếng Kiều nghe lọt bên kia:

Ơn lòng quân tử sá gì của rơi

Chiếc thoa nào của mấy mươi

Mà lòng trọng nghĩa khinh tài xiết bao!

Sinh rằng: Lân lý ra vào

Gần đây nào phải người nào xa xôi

Được rày nhờ chút thơm rơi

Kể đà thiểu não lòng người bấy nay!

Bấy lâu mới được một ngày

Dừng chân gạn chút niềm tây gọi là

Vội về thêm lấy của nhà

Xuyến vàng đôi chiếc khăn là một vuông

Bậc mây rón bước ngọn tường

Phải người hôm nọ rõ ràng chẳng nhe?

Sượng sùng giữ ý rụt rè

Kẻ nhìn rõ mặt người e cúi đầu

Rằng: Từ ngẫu nhĩ gặp nhau

Thầm trông trộm nhớ bấy lâu đã chồn

Xương mai tính đã rũ mòn

Lần lừa ai biết hãy còn hôm nay!

Tháng tròn như gởi cung mây

Trần trần một phận ấp cây đã liều!

Tiện đây xin một hai điều

Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng?

Ngần ngừ nàng mới thưa rằng:

Thói nhà băng tuyết chất hằng phỉ phong

Dù khi lá thắm chỉ hồng

Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha

Nặng lò xót liễu vì hoa

Trẻ thơ đã biết đâu mà dám thưa!

Sinh rằng: Rày gió mai mưa

Ngày xuân đã dễ tình cờ mấy khi!

Dù chăng xét tấm tình si

Thiệt đây mà có ích gì đến ai?

Chút chi gắn bó một hai

Cho đành rồi sẽ liệu bài mối manh

Khuôn thiêng dù phụ tấc thành

Cũng liều bỏ quá xuân xanh một đời

Lượng xuân dù quyết hẹp hòi

Công đeo đuổi chẳng thiệt thòi lắm ru!

Lặng nghe lời nói như ru

Chiều xuân dễ khiến nét thu ngại ngùng

Rằng: Trong buổi mới lạ lùng

Nể lòng có lẽ cầm lòng cho đang!

Đã lòng quân tử đa mang

Một lời vàng tạc đá vàng thủy chung

Được lời như cởi tấm lòng

Giờ kim hoàn với khăn hồng trao tay

Rằng: Trăm năm cũng từ đây

Của tin gọi một chút này làm ghi

Sẵn tay khăn gấm quạt quỳ

Với cành thoa ấy tức thì đổi trao

Một lời vừa gắn tất giao

Mái sau dường có xôn xao tiếng người

Vội vàng lá rụng hoa rơi

Chàng về viện sách nàng dời lầu trang

Từ phen đá biết tuổi vàng

Tình càng thấm thía dạ càng ngẩn ngơ

Sông Tương một dải nông sờ

Bên trông đầu nọ bên chờ suối kia

Một tường tuyết trở sương che

Tin xuân đâu dễ đi về cho năng

Lần lần ngày gió đêm trăng

Thưa hồng rậm lục đã chừng xuân qua

Ngày vừa sinh nhật ngoại gia

Trên hai đường dưới nữa là hai em

Tưng bừng sắm sửa áo xiêm

Biện dâng một lễ xa đem tấc thành

Nhà lan thanh vắng một mình

Ngẫm cơ hội ngộ đã dành hôm nay

Thời trân thức thức sẵn bày

Gót sen thoăn thoắt dạo ngay mái tường

Cách hoa sẽ dặng tiếng vàng

Dưới hoa đã thấy có chàng đứng trông:

Trách lòng hờ hững với lòng

Lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu

Những là đắp nhớ đổi sầu

Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm

Nàng rằng: Gió bắt mưa cầm

Đã cam tệ với tri âm bấy chầy

Vắng nhà được buổi hôm nay

Lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng!

Lần theo núi giả đi vòng

Cuối tường dường có nẻo thông mới rào

Xắn tay mở khóa động đào

Rẽ mây trông tỏ lối vào Thiên-thai

Mặt nhìn mặt càng thêm tươi

Bên lời vạn phúc bên lời hàn huyên

Sánh vai về chốn thư hiên

Góp lời phong nguyệt nặng nguyền non sông

Trên yên bút giá thi đồng

Đạm thanh một bức tranh tùng treo trên

Phong sương được vẻ thiên nhiên

Mặt khen nét bút càng nhìn càng tươi

Sinh rằng: Phác họa vừa rồi

Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa

Tay tiên gió táp mưa sa

Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu

Khen: Tài nhả ngọc phun châu

Nàng Ban ả Tạ cũng đâu thế này!

Kiếp tu xưa ví chưa dày

Phúc nào nhắc được giá này cho ngang!

Nàng rằng: Trộm liếc dung quang

Chẳng sân bội ngọc cũng phường kim môn

Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn

Khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay?

Nhớ từ năm hãy thơ ngây

Có người tướng sĩ đoán ngay một lời:

Anh hoa phát tiết ra ngoài

Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa

Trông người lại ngẫm đến ta

Một dầy một mỏng biết là có nên?

Sinh rằng: Giải cấu là duyên

Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều

Ví dù giải kết đến điều

Thì đem vàng đá mà liều với thân!

Đủ điều trung khúc ân cần

Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng

Ngày vui ngắn chẳng đầy gang

Trông ra ác đã ngậm gương non đoài

Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai

Giã chàng nàng mới kíp dời song sa

Đến nhà vừa thấy tin nhà

Hai thân còn dở tiệc hoa chưa về

Cửa ngoài vội rủ rèm the

Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình

Nhặt thưa gương giọi đầu cành

Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu

Sinh vừa tựa án thiu thiu

Dở chiều như tỉnh dở chiều như mê

Tiếng sen sẽ động giấc hòe

Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần

Bâng khuâng đỉnh Giáp non Thần

Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng

Nàng rằng: Khoảng vắng đêm trường

Vì hoa nên phải đánh đường tìm hoa

Bây giờ rõ mặt đôi ta

Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao?

Vội mừng làm lễ rước vào

Đài sen nối sáp song đào thêm hương

Tiên thề cùng thảo một chương

Tóc mây một món dao vàng chia đôi

Vầng trăng vằng vặc giữa trời

Đinh ninh hai mặt một lời song song

Tóc tơ căn vặn tấc lòng

Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương

Chén hà sánh giọng quỳnh tương

Dải là hương lộn bình gương bóng lồng

Sinh rằng: Gió mát trăng trong

Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam

Chày sương chưa nện cầu Lam

Sợ lần khân quá ra sàm sỡ chăng?

Nàng rằng: Hồng diệp xích thằng

Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri

Đừng điều nguyệt nọ hoa kia

Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai

Rằng: Nghe nổi tiếng cầm đài

Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ

Thưa rằng: Tiện kỹ sá chi

Đã lòng dạy đến dạy thì phải vâng

Hiên sau treo sẵn cầm trăng

Vội vàng Sinh đã tay nâng ngang mày

Nàng rằng: Nghề mọn riêng tay

Làm chi cho bận lòng này lắm thân!

So dần dây vũ dây văn

Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương

Khúc đâu Hán Sở chiến trường

Nghe ra tiếng sắt tiếng vàng chen nhau

Khúc đâu Tư mã Phượng cầu

Nghe ra như oán như sầu phải chăng!

Kê Khang này khúc Quảng lăng

Một rằng lưu thủy hai rằng hành vân

Qua quan này khúc Chiêu Quân

Nửa phần luyến chúa nửa phần tư gia

Trong như tiếng hạc bay qua

Đục như tiếng suối mới sa nửa vời

Tiếng khoan như gió thoảng ngoài

Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa

Ngọn đèn khi tỏ khi mờ

Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu

Khi tựa gối khi cúi đầu

Khi vò chín khúc khi chau đôi mày

Rằng: Hay thì thật là hay

Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào!

Lựa chi những bậc tiêu tao

Dột lòng mình cũng nao nao lòng người?

Rằng: Quen mất nết đi rồi

Tẻ vui thôi cũng tính trời biết sao!

Lời vàng âm lĩnh ý cao

Họa dần dần bớt chút nào được không

Hoa hương càng tỏ thức hồng

Đầu mày cuối mắt càng nồng tấm yêu

Sóng tình dường đã xiêu xiêu

Xem trong âu yếm có chiều lả lơi

Thưa rằng: đừng lấy làm chơi

Dẽ cho thưa hết một lời đã nao!

Vẻ chi một đóa yêu đào

Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh

Đã cho vào bậc bố kinh

Đạo tòng phu lấy chữ trinh làm đầu

Ra tuồng trên Bộc trong dâu

Thì con người ấy ai cầu làm chi!

Phải điều ăn xổi ở thì

Tiết trăm năm nỡ bỏ đi một ngày!

Ngẫm duyên kỳ ngộ xưa nay

Lứa đôi ai đẹp lại tày Thôi Trương

Mây mưa đánh đổ đá vàng

Quá chiều nên đã chán chường yến anh

Trong khi chắp cánh liền cành

Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên

Mái tây để lạnh hương nguyền

Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng

Gieo thoi trước chẳng giữ giàng

Để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai?

Vội chi liễu ép hoa nài

Còn thân ắt lại đền bồi có khi!

Thấy lời đoan chính dễ nghe

Chàng càng thêm nể thêm vì mười phân

Bóng tàu vừa lạt vẻ ngân

Tin đâu đã thấy cửa ngăn gọi vào

Nàng thì vội trở buồng thêu

Sinh thì dạo gót sân đào bước ra

Cửa sài vừa ngỏ then hoa

Gia đồng vào gởi thư nhà mới sang

Đem tin thúc phụ từ đường

Bơ vơ lữ thấn tha hương đề huề

Liêu dương cách trở sơn khê

Xuân đường kíp gọi sinh về hộ tang

Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng

Băng mình lẻn trước đài trang tự tình

Gót đầu mọi nỗi đinh ninh

Nỗi nhà tang tóc nỗi mình xa xôi:

Sự đâu chưa kịp đôi hồi

Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ

Trăng thề còn đó trơ trơ

Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng

Ngoài nghìn dặm chốc ba đông

Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy!

Gìn vàng giữ ngọc cho hay

Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời

Tai nghe ruột rối bời bời

Ngập ngừng nàng mới giãi lời trước sau:

Ông tơ ghét bỏ chi nhau

Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi!

Cùng nhau trót đã nặng lời

Dẫu thay mái tóc dám dời lòng tơ!

Quản bao tháng đợi năm chờ

Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm

Đã nguyền hai chữ đồng tâm

Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai

Còn non còn nước còn dài

Còn về còn nhớ đến người hôm nay!

Dùng dằng chưa nỡ rời tay

Vầng đông trông đã đứng ngay nóc nhà

Ngại ngùng một bước một xa

Một lời trân trọng châu sa mấy hàng

Buộc yên quảy gánh vội vàng

Mối sầu xẻ nửa bước đường chia hai

Buồn trông phong cảnh quê người

Đầu cành quyên nhặt cuối trời nhạn thưa

Não người cữ gió tuần mưa

Một ngày nặng gánh tương tư một ngày

Nàng còn đứng tựa hiên tây

Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ

Trông chừng khói ngất song thưa

Hoa trôi trác thắm liễu xơ xác vàng