Truyện Kiều
hồi 5 ,kiều bị bán vào lầu xanh
Kiệu hoa đâu đã đến ngoài
Quản huyền đâu đã giục người sinh ly
Đau lòng kẻ ở người đi
Lệ rơi thấm đá tơ chia rũ tằm
Trời hôm mây kéo tối rầm
Rầu rầu ngọn cỏ đầm đầm cành sương
Rước nàng về đến trú phường
Bốn bề xuân khóa một nàng ở trong
Ngập ngừng thẹn lục e hồng
Nghĩ lòng lại xót xa lòng đòi phen
Phẩm tiên rơi đến tay hèn
Hoài công nắng giữ mưa gìn với ai:
Biết thân đến bước lạc loài
Nhị đào thà bẻ cho người tình chung
Vì ai ngăn đón gió đông
Thiệt lòng khi ở đau lòng khi đi
Trùng phùng dầu họa có khi
Thân này thôi có còn gì mà mong
Đã sinh ra số long đong
Còn mang lấy kiếp má hồng được sao?
Trên yên sẵn có con dao
Giấu cầm nàng đã gói vào chéo khăn:
Phòng khi nước đã đến chân
Dao này thì liệu với thân sau này
Đêm thu một khắc một chầy
Bâng khuâng như tỉnh như say một mình
Chẳng ngờ gã Mã Giám Sinh
Vẫn là một đứa phong tình đã quen
Quá chơi lại gặp hồi đen
Quen mùi lại kiếm ăn miền nguyệt hoa
Lầu xanh có mụ Tú Bà
Làng chơi đã trở về già hết duyên
Tình cờ chẳng hẹn mà nên
Mạt cưa mướp đắng đôi bên một phường
Chung lưng mở một ngôi hàng
Quanh năm buôn phấn bán hương đã lề
Dạo tìm khắp chợ thì quê
Giả danh hầu hạ dạy nghề ăn chơi
Rủi may âu cũng tại trời
Đoạn trường lại chọn mặt người vô duyên
Xót nàng chút phận thuyền quyên
Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn
Mẹo lừa đã mắc vào khuôn
Sính nghi rẻ giá nghênh hôn sẵn ngày
Mừng thầm: Cờ đã đến tay!
Càng nhìn vẻ ngọc càng say khúc vàng
Đã nên quốc sắc thiên hương
Một cười này hẳn nghìn vàng chẳng ngoa
Về đây nước trước bẻ hoa
Vương tôn quý khách ắt là đua nhau
Hẳn ba trăm lạng kém đâu
Cũng đà vừa vốn còn sau thì lời
Miếng ngon kề đến tận nơi
Vốn nhà cũng tiếc của trời cũng tham
Đào tiên đã bén tay phàm
Thì vin cành quít cho cam sự đời!
Dưới trần mấy mặt làng chơi
Chơi hoa đã dễ mấy người biết hoa
Nước vỏ lựu máu mào gà
Mượn màu chiêu tập lại là còn nguyên
Mập mờ đánh lận con đen
Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền mất chi?
Mụ già hoặc có điều gì
Liều công mất một buổi quỳ mà thôi
Vả đây đường xá xa xôi
Mà ta bất động nữa người sinh nghi
Tiếc thay một đóa trà mi
Con ong đã tỏ đường đi lối về
Một cơn mưa gió nặng nề
Thương gì đến ngọc tiếc gì đến hương
Đêm xuân một giấc mơ màng
Đuốc hoa để đó mặc nàng nằm trơ
Giọt riêng tầm tã tuôn mưa
Phần căm nỗi khách phần dơ nỗi mình:
Tuồng chi là giống hôi tanh
Thân nghìn vàng để ô danh má hồng
Thôi còn chi nữa mà mong?
Đời người thôi thế là xong một đời
Giận duyên tủi phận bời bời
Cầm dao nàng đã toan bài quyên sinh
Nghĩ đi nghĩ lại một mình:
Một mình thì chớ hai tình thì sao?
Sao dầu sinh sự thế nào
Truy nguyên chẳng kẻo lụy vào song thân
Nỗi mình âu cũng giãn dần
Kíp chầy thôi cũng một lần mà thôi
Những là đo đắn ngược xuôi
Tiếng gà nghe đã gáy sôi mái tường
Lầu mai vừa rúc còi sương
Mã Sinh giục giã vội vàng ra đi
Đoạn trường thay lúc phân kỳ!
Vó câu khấp khểnh bóng xe gập ghềnh
Bề ngoài mười dặm trường đình
Vương ông mở tiệc tiễn hành đưa theo
Ngoài thì chủ khách dập dìu
Một nhà huyên với một Kiều ở trong
Nhìn càng lã chã giọt hồng
Rỉ tai nàng mới giãi lòng thấp cao:
Hổ sinh ra phận thơ đào
Công cha nghĩa mẹ kiếp nào trả xong?
Lỡ làng nước đục bụi trong
Trăm năm để một tấm lòng từ đây
Xem gương trong bấy nhiêu ngày
Thân con chẳng kẻo mắc tay bợm già!
Khi về bỏ vắng trong nhà
Khi vào dùng dắng khi ra vội vàng
Khi ăn khi nói lỡ làng
Khi thầy khi tớ xem thường xem khinh
Khác màu kẻ quý người thanh
Ngẫm ra cho kỹ như hình con buôn
Thôi con còn nói chi con?
Sống nhờ đất khách thác chôn quê người!
Vương bà nghe bấy nhiêu lời
Tiếng oan đã muốn vạch trời kêu lên
Vài tuần chưa cạn chén khuyên
Mái ngoài nghỉ đã giục liền ruổi xe
Xót con lòng nặng trì trì
Trước yên ông đã nằn nì thấp cao:
Chút thân yếu liễu tơ đào
-Rớp nhà đến nỗi giấn vào tôi ngươi
Từ đây góc bể bên trời
Nắng mưa thui thủi quê người một thân
Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân
Tuyết sương che chở cho thân cát đằng
Cạn lời khách mới thưa rằng:
Buộc chân thôi cũng xích thằng nhiệm trao
Mai sau dầu đến thế nào
Kìa gương nhật nguyệt nọ dao quỉ thần!
Đùng đùng gió giục mây vần
Một xe trong cõi hồng trần như bay
Trông vời gạt lệ chia tay
Góc trời thăm thẳm đêm ngày đăm đăm
Nàng thì dặm khách xa xăm
Bạc phau cầu giá đen rầm ngàn mây
Vi lô san sát hơi may
Một trời thu để riêng ai một người
Dặm khuya ngất tạnh mù khơi
Thấy trăng mà thẹn những lời non sông
Rừng thu từng biếc xen hồng
Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn
Những là lạ nước lạ non
Lâm Truy vừa một tháng tròn tới nơi
Xe châu dừng bánh cửa ngoài
Rèm trong đã thấy một người bước ra
Thoắt trông nhờn nhợt màu da
Ăn gì cao lớn đẫy đà làm sao!
Trước xe lơi lả han chào
Vâng lời nàng mới bước vào tận nơi
Bên thì mấy ả mày ngài
Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi
Giữa thì hương án hẳn hoi
Trên treo một tượng trắng đôi lông mày
Lầu xanh quen lối xưa nay
Nghề này thì lấy ông này tiên sư
Hương hôm hoa sớm phụng thờ
Cô nào xấu vía có thưa mối hàng
Cởi xiêm lột áo sỗ sàng
Trước thần sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm
Đổi hoa lót xuống chiếu nằm
Bướm hoa bay lại ầm ầm tứ vi!
Kiều còn ngơ ngẩn biết gì
Cứ lời lạy xuống mụ thì khấn ngay:
Cửa hàng buôn bán cho may
Đêm đêm Hàn thực ngày ngày Nguyên tiêu
Muôn nghìn người thấy cũng yêu
Xôn xao oanh yến rập rìu trúc mai
Tin nhạn vẩn lá thư bài
Đưa người cửa trước rước người cửa sau
Lạ tai nghe chửa biết đâu
Xem tình ra cũng những màu dở dang
Lễ xong hương hỏa gia đường
Tú Bà vắt nóc lên giường ngồi ngay
Dạy rằng: Con lạy mẹ đây
Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia
Nàng rằng: Phải bước lưu ly
Phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh
Điều đâu lấy yến làm oanh
Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì?
Đủ điều nạp thái vu qui
Đã khi chung chạ lại khi đứng ngồi
Giờ ra thay mặt đổi ngôi
Dám xin gửi lại một lời cho minh
Mụ nghe nàng nói hay tình
Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên:
Này này sự đã quả nhiên
Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi
Bảo rằng đi dạo lấy người
Đem về rước khách kiếm lời mà ăn
Tuồng vô nghĩa ở bất nhân
Buồn mình trước đã tần mần thử chơi
Màu hồ đã mất đi rồi
Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma!
Con kia đã bán cho ta
Nhập ra phải cứ phép nhà tao đây
Lão kia có giở bài bây
Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe
Cớ sao chịu tốt một bề
Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao?
Phải làm cho biết phép tao!
Chập bì tiên rắp sấn vào ra tay
Nàng rằng: Trời thẳm đất dày!
Thân này đã bỏ những ngày ra đi
Thôi thì thôi có tiếc gì!
Sẵn dao tay áo tức thì giở ra
Sợ gan nát ngọc liều hoa!
Mụ còn trông mặt nàng đà quá tay
Thương ôi tài sắc bậc này
Một dao oan nghiệt đứt dây phong trần
Nỗi oan vỡ lở xa gần
Trong nhà người chật một lần như nêm
Nàng thì bằn bặt giấc tiên
Mụ thì cầm cập mặt nhìn hồn bay
Vực nàng vào chốn hiên tây
Cắt người coi sóc chạy thầy thuốc thang
Nào hay chưa hết trần duyên
Trong mê dường đã đứng bên một nàng
Rỉ rằng: Nhân quả dở dang
Đã toan trốn nợ đoạn trường được sao?
Số còn nặng nợ má đào
Người dầu muốn quyết trời nào đã cho
Hãy xin hết kiếp liễu bồ
Sông Tiền đường sẽ hẹn hò về sau
Thuốc thang suốt một ngày thâu
Giấc mê nghe đã dàu dàu vừa tan
Tú bà chực sẵn bên màn
Lựa lời khuyên giải mơn man gỡ dần:
Một người dễ có mấy thân!
Hoa xuân đương nhụy ngày xuân còn dài
Cũng là lỡ một lầm hai
Đá vàng sao nỡ ép nài mưa mây!
Lỡ chưn trót đã vào đây
Khóa buồng xuân để đợi ngày đào non
Người còn thì của hãy còn
Tìm nơi xứng đáng là con cái nhà
Làm chi tội báo oán gia
Thiệt mình mà hại đến ta hay gì?
Kề tai mấy mỗi nằn nì
Nàng nghe dường cũng thị phi rạch ròi
Vả suy thần mộng mấy lời
Túc nhân âu cũng có trời ở trong
Kiếp này nợ trả chưa xong
Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau!
Lặng nghe thấm thía gót đầu
Thưa rằng: Ai có muốn đâu thế này?
Được như lời thế là may
Hẳn rằng mai có như rày cho chăng!
Sợ khi ong bướm đãi đằng
Đến điều sống đục sao bằng thác trong!
Mụ rằng: Con hãy thong dong
Phải điều lòng lại dối lòng mà chơi!
Mai sau ở chẳng như lời
Trên đầu có bóng mặt trời rạng soi
Thấy lời quyết đoán hẳn hoi
Đành lòng nàng cũng sẽ nguôi nguôi dần
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những rày trông mai chờ
Bên trời góc bể bơ vơ
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai
Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm?
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ dàu dàu
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt ghềnh
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi
Chung quanh những nước non người
Đau lòng lưu lạc nên vài bốn câu