Chương 27: Thợ phục chế sách cổ

Ngụy Hiền đã gần sáu mươi tuổi, làm gia sư, hết lòng hết dạ kèm cặp học sinh.

Mỗi tiết học kéo dài hai mươi phút, giữa các tiết có nghỉ giải lao khoảng năm phút, tốc độ nhanh hơn ở trường học. Đại khái là học ở nhà tương đối thoải mái, đã vậy còn dạy một - một, việc học cũng năng suất hơn nhiều.

Mễ Dương ngồi bên cạnh làm bài tập của mình trước, chương trình học chủ yếu dành cho Bạch Lạc Xuyên, cậu ở đây chỉ xem như là học sinh dự thính.

Mễ Dương vừa nghe vừa từ tốn hoàn thành bài tập, thầy Ngụy cố tình kiểm tra cậu một chút, sau khi lật qua lật lại nhìn vài trang, thầy thỏa mãn gật gù, nói: “Mễ Dương làm không sai, đúng hết.”

Bạch Lạc Xuyên cũng hoàn thành bài tập của mình, đưa cho Ngụy Hiền xem, Ngụy Hiền cũng khen bé một câu: “Được đấy, lần này không mắc lỗi sai nào cả, chỗ sai ngày hôm qua cũng đã làm đúng rồi.”

Ông ấy giao thêm cho Bạch Lạc Xuyên mấy bài tương tự, nhìn cậu chủ Bạch làm bài, nói với Mễ Dương: “Hôm nay con có thể nghỉ ngơi rồi, đừng gắng sức quá, đi chơi đi!”

Bạch Lạc Xuyên ngẩng đầu nhìn cậu, bàn tay đang viết ngừng lại.

Mễ Dương nhìn xung quanh nói: “Ông Ngụy, vậy cháu ngồi ra phía sau xếp mô hình và giữ im lặng thì có được không ạ?”

Ngụy Hiền gật đầu đồng ý, từ trước đến giờ, ông ấy vẫn luôn khoan dung với học sinh vừa giỏi vừa ngoan.

Bạch Lạc Xuyên lại di chuyển ngòi bút, tiếp tục cắm cúi làm bài.

Mễ Dương đi ra phía sau ôm hộp lego gỗ kia, tìm một tấm thảm mềm hình tròn ngồi xuống, bắt đầu lắp ghép một cách nghiêm túc.

Năm ngoái khi World Cup được tổ chức, đột nhiên Lego gỗ trở nên thịnh hành, ban đầu gắn liền với một loại đồ uống có tên “Go Lego” để làm quà tặng. Trong thời gian diễn ra World Cup, mua một lon “Go Lego” có thể nhận được một cầu thủ bóng đá nho nhỏ, hơn nữa còn có thể tự xếp thành các tư thế khác nhau, vô cùng thú vị.

Năm ngoái Mễ Dương và Bạch Lạc Xuyên chơi một hồi, ghép được mười mấy cầu thủ bóng đá nhỏ. Bạch Lạc Xuyên hiếu động, không chịu ở trong nhà, nhưng mùa đông ở đây tuyết rơi dày không ra ngoài được, bà Bạch cũng nhờ người ta đóng gói một bộ Lego gỗ lớn gửi qua đường bưu điện, dụ hai đứa nhỏ rèn luyện bàn tay khéo léo. Song năm trước có tổng cộng ba đợt tuyết lớn, không thể giữ chân cậu chủ Bạch, mô hình cũng chỉ mới lắp được một nửa đã bỏ xó.

Mễ Dương rảnh rỗi không có việc gì làm, học thêm cũng xong rồi, ngoan ngoãn ngồi ở phía sau bắt đầu tự do xếp hình.

Những miếng lego nhỏ, xếp lại kiểu gì cũng được, không nhất thiết phải theo bản vẽ. Mễ Dương nhặt lấy một miếng lego luyện tập, cậu rất thích chơi mấy món đồ nhỏ nhỏ thế này, trước kia đi làm kiếm tiền, cũng có một khoảng thời gian cậu từng làm mô hình nhà ở, phức tạp hơn thứ này nhiều, cái này mới thật sự là giải trí.

Cậu lắp ghép một hồi, ghép lại được mấy con động vật nhỏ, khổng tước và báo săn giống nhất, nom hà mã mập mạp quá độ, thế nhưng có thêm hai cái răng cửa, về tổng thể vẫn rất thú vị.

Nhìn trong hộp còn có một nửa mô hình mà Bạch Lạc Xuyên ghép lúc trước, đó là mô hình Cố cung Thiên Đàn, bên cạnh có một tấm bản vẽ, Mễ Dương bèn cầm bản vẽ lên, hoàn thành mô hình giúp bé. Mễ Dương rất khéo tay, ghép mô hình cũng nhanh, về cơ bản cậu chỉ cần liếc mắt là có thể nhìn ra được đại khái, ngón tay chuyển động linh hoạt, như thể những mảnh gỗ nhỏ là cao su dẻo, cậu nghĩ đến cái gì, một giây sau là có thể nặn ra được hình dáng cái đó.

Ngụy Hiền cũng có mục đích riêng khi cố tình đặt hộp xếp gỗ này trong phòng sách.

Bình thường ông ấy lấy món này làm phần thưởng, làm bài xong là có thể chơi mấy phút, ban đầu ông muốn Mễ Dương luyện cho tay linh hoạt, muốn Bạch Lạc Xuyên tôi luyện tính tình, dù sao hai bé vẫn còn nhỏ, cứ chán chường mãi thì cũng chẳng học được gì, không bằng kết hợp học và chơi. Nhưng bây giờ có vẻ chỉ có Mễ Dương vui vẻ hồ hởi coi bộ đồ chơi là phần thưởng thuần túy, còn về tính tình của cậu chủ Bạch… Chỉ cần Mễ Dương ở trong phòng sách, về cơ bản vẫn có thể khống chế.

Ngụy Hiền không khỏi cảm khái trong lòng, dạy hai đứa một lúc dễ hơn nhiều, lúc chỉ có một mình cậu chủ Bạch, thật sự rất khó dạy.

Cậu chủ Bạch làm được một lúc lại nhìn qua bên cạnh, có vẻ như bé đã đứng ngồi không yên. Thầy Ngụy nhìn đồng hồ, nói: “Lạc Xuyên cũng nghỉ ngơi một lúc đi, hôm nay học cũng hòm hòm rồi.”

Bạch Lạc Xuyên lập tức đi qua chỗ Mễ Dương, ngồi trên thảm trải sàn mò mẫm mấy món đồ chơi nhỏ với cậu. Cậu chủ Bạch nhìn con khổng tước nhỏ tinh xảo đẹp đẽ kia, cố tình giơ lên cho thầy giáo xem: “Ông Ngụy, ông nhìn này.”

Ngụy Hiền cầm lấy quan sát một lúc, cười khích lệ nói: “Được đó, khéo tay lắm nha!”

Bạch Lạc Xuyên như thể nghe được lời khích lệ dành cho mình, vẻ mặt bé đắc ý, đưa thầy giáo xem xong thì lập tức lấy về, đặt lên trên tủ sách. Cậu chủ Bạch đứng ngắm nghía một lúc, vô cùng thỏa mãn.

Mễ Dương chơi được một lúc thì thu lego lại, ngồi xuống chiếc bàn nhỏ bên cạnh kia nghe giảng tiếp.

Bạch Lạc Xuyên coi cậu xếp gỗ xong thì cũng ngoan ngoãn hơn nhiều, nghiêm túc học bài tiếp theo, nhìn giáo trình giảng dạy thì có vẻ đã đến nội dung của năm hai.

Ngụy Hiền không cho hai đứa trẻ học cùng một chương trình, lúc Bạch Lạc Xuyên làm bài số học, ông ấy để Mễ Dương viết chữ cho mình xem.

Trước mặt ông ấy, Mễ Dương không dùng tay trái viết chữ nữa, thầy giáo dạy dỗ nghiêm túc, cậu cũng phải có thái độ học tập nghiêm túc. Hơn nữa, trong thời gian công tác, Ngụy Hiền đã bắt gặp nhiều “nhóc thiên tài” tương tự, có đứa năm tuổi đã giành giải thưởng thư pháp, lần đầu tiên ông ấy nhìn Mễ Dương viết chữ chỉ cảm thấy không tệ, cũng chẳng quá bất ngờ.

Thật ra món thư pháp này cũng cần một thiên phú, Mễ Dương chỉ có thể gọi là viết chữ đẹp trong số những người bình thường, mà cũng là bề ngoài mà thôi, nghiêm túc mà nói thì nền tảng của cậu không vững.

Nhưng dù có ra sao, việc một đứa trẻ bảy tuổi có thể viết chữ sạch đẹp như vậy cũng đã khiến Ngụy Hiền vô cùng hài lòng. Ông ấy vuốt chòm râu bạc trên cằm, gật gù nói: “Cũng không tệ lắm, thế nhưng mấy chữ này con đều viết sai, ví dụ như nét hồi phong*, phải như thế này… Con học từ ai đấy?”

(*trước khi nhấc bút khỏi giấy phải cho ngọn bút trở ngược lại hướng vận bút)

Mễ Dương không thể nói là đời trước cậu thích mày mò tự học, đáp một cách qua loa: “Người lớn trong nhà cháu dạy ạ.”

Thầy Ngụy gật đầu, nói: “Cái này lừa phỉnh người thường còn được, muốn viết nghiêm túc thì phải bắt đầu luyện lại từ đầu.”

Mễ Dương gật đầu đồng ý.

Ngụy Hiền đi lấy một tấm bảng chữ mẫu qua đây, để cậu so sánh mà viết, ông ấy vừa gạch kiểu chữ bằng ngón tay, vừa dạy dỗ cậu: “Nếu con thích thì bắt đầu lại từ đầu học chắc kiến thức cơ bản, con chiếu theo chữ mẫu mà luyện tập, bảng chữ mẫu này của ngài Khải Công rất đẹp, vừa trang nhã, thanh lịch, vừa giản dị trầm lắng… Nét hồi mềm dẻo, kín đáo không lộ ra, nói chung là đẹp!”

Ông ấy nói một hồi, không kìm được mà ngắm nhìn. Thầy Ngụy chỉ có duy nhất hai sở thích là trà và sách, trà thì phải là trà ngon pha nước nóng sùng sục, sách thì thầy đọc nhiều sách không liên quan trực tiếp đến chuyên ngành, thấy quyển nào cũng phải xem qua một chút, đồng thời thích sưu tầm sách. Lúc chuyển đến đây, ông ấy biết không có nhiều tiệm sách ở vùng này, bèn cố ý chuẩn bị một chiếc cặp da đầy sách, bảng chữ này cũng nằm trong số đó.

Mễ Dương cảm thấy hứng thú, hỏi: “Vậy có nhiều người học viết kiểu chữ này không ạ?”

Ngụy Hiền chậc một tiếng, nói: “Luyện chữ vốn là chuyện cá nhân, phải chịu được trống vắng. Đừng nói đến chữ của ngài Khải Công, chính nhà Đường Tống đấy, lưu truyền thứ tốt bao nhiêu năm, mọi người ai cũng biết là tốt, nhưng có mấy ai học nghiêm túc đâu? Mọi người bây giờ đều ngắm là chính, học viết ít, con thật sự viết đến mười lăm hai mươi năm là tốt lắm.”

Ông giao bài tập cho hai đứa nhỏ xong thì trở về bàn của mình tiếp tục đọc sách, không hổ là mọt sách, quyển sách trong tay ông đã hơi cũ, ông nâng như trứng hứng như hứng hoa, mỗi lần lật trang đều hết sức nhẹ nhàng.

Mễ Dương ngẩng đầu nhìn qua đó, tầm mắt dừng ở cuốn sách cũ của thầy Ngụy một lúc lâu. Đó là cuốn “Bàn luận về kiểu chữ cổ”, Mễ Dương có thị lực tốt, nhìn trang bìa cuốn sách có đề nhà xuất bản Di Sản Văn Hóa. Vừa khéo trước đây cậu từng phục chế một cuốn sách như vậy, nếu cậu không nhìn lầm, hẳn là bản năm 1964, sách cũ từ ba mươi năm trước, số lần lật giở cũng nhiều, dù có nâng niu đến mấy thì vẫn để lộ dấu vết thời gian.

Mễ Dương nhìn mà lòng ngứa ngáy khó chịu, không kìm được mà ngẩng đầu nhìn cuốn sách cũ kia hai lần.

Lúc mới vào năm thứ ba và tự giới thiệu bản thân, cậu không hề nói sai, sở thích của cậu thật sự là làm thủ công và viết lách.

Thế nhưng trong hai sở thích của cậu, cậu chỉ hơi hứng thú với viết lách, việc mà cậu thật sự yêu thích là thủ công: phục chế sách cổ. Vì món này nên cậu cũng cảm thấy vô cùng hứng thú với thư pháp và hội họa, hồi ấy đọc sách học được rất nhiều kiến thức về hóa học và sinh vật, tự mình tìm tòi nhuộm giấy, tình cờ làm được một loại giấy phục chế có chất lượng không tệ. Thế nhưng đây cũng là những sở thích xuất phát từ việc hỗ trợ khôi phục sách cổ, mỗi khi nhìn thấy những quyển sách cũ bị hư hại, Mễ Dương đều cảm thấy chúng nó là “sách bệnh”, còn dáng vẻ mình cầm công cụ phục chế giống như thực hiện “ca phẫu thuật”, nhìn từng quyển từng quyển “sách bệnh” khôi phục trong tay, cậu có một cảm giác đặc biệt thân thiết và thành tựu.

Hồi trước lúc Mễ Dương học đại học, cậu muốn chọn chuyên ngành thư viện, cậu rất khéo tay, trong đó có một khoa phục chế sách cổ, là khoa cậu thích nhất, thế nhưng khoa này không dễ kiếm việc, người có bằng tốt nghiệp không đến hai người, tất cả đều đổi nghề. Người nhà Mễ Dương cũng không ủng hộ, sau khi bàn bạc, Mễ Dương cũng chỉ đành từ bỏ.

Thế nhưng cậu cũng không hoàn toàn từ bỏ sở thích này, tự mình tìm tòi rồi làm nhiều công việc liên quan, khi xưa có thể kiếm tiền trả góp mua nhà là nhờ có món nghề “thủ công” này. Sau khi cậu có chút tiếng tăm trong giới thì nhận được mấy đơn hàng tư nhân, kiếm được không ít tiền.

Nếu không phải chớp mắt một cái đã quay về làm con nít, sau khi trả xong khoản tiền vay mua nhà, cậu định thi lấy bằng thợ phục chế sách cổ.

Mễ Dương nghĩ đến căn nhà kia thì lại thấy nhức nhức cái đầu.

Nhanh chóng viết vài chữ để ổn định tâm trạng.

Bạch Lạc Xuyên thấy cậu ngẩng đầu nhìn một lúc hơi kỳ kỳ nên cũng liếc nhìn theo, thế nhưng bé chỉ thấy thầy Ngụy cầm sách lên đọc, cũng không có gì lạ cả. Cậu chủ Bạch nghiêng đầu nhìn xuống, tầm mắt cũng dừng lại ở quyển sách kia.

Đến cuối tuần, Mễ Dương ôm gối qua nhà cậu chủ Bạch ngủ theo thông lệ, sau khi cậu nhảy lớp lên năm ba, Bạch Lạc Xuyên bắt đầu kêu cậu qua nhà bé ngủ vào cuối tuần, mè nheo không thôi, Mễ Dương cũng tập thành thói quen.

Mễ Dương mới vừa đặt chiếc gối nhỏ của mình song song với gối của Bạch Lạc Xuyên thì thấy cậu chủ Bạch ngồi khoanh chân trên giường, nhìn cậu với đôi mắt sáng long lanh và nói: “Bé ngoan, tớ cho cậu cái này!”

Mễ Dương có dự cảm không ổn chút nào, đến khi cậu chủ Bạch vênh váo đắc ý lấy một món đồ ra từ dưới gối, đồng thời ra hiệu cho cậu mở ra xem, Mễ Dương cảm thấy có gì đó sai sai, mở ra xem mà da đầu cậu tê rần, quả nhiên là cuốn sách “Bàn luận về kiểu chữ cổ” của thầy Ngụy Hiền.

Mễ Dương nói: “Cậu lấy thứ này làm gì, mau mau trả lại cho ông Ngụy đi, ông ấy quý cuốn sách này nhất đấy.”

Bạch Lạc Xuyên nói: “Ông ấy có việc nên xin nghỉ về Thượng Hải, ít nhất phải ba ngày nữa mới quay về! Cuối tuần này cho cậu đọc, hôm ấy cậu cứ nhìn nó mãi, không phải là cậu muốn đọc hả?”

Mễ Dương nhìn cậu chủ Bạch rồi lại cúi đầu nhìn cuốn “sách bệnh” lặng lẳng nằm đó: Nhìn tình trạng của sách thì chỉ là giấy phai màu và gáy sách bị cong, hư hại, đều là “bệnh vặt” thôi, ngón tay cậu cũng không kìm được rục rà rục rịch.

“Cậu nói phải ba ngày nữa ông Ngụy mới về, đúng không?”

“Đúng!”