Khách hàng thứ hai của ngày hôm nay là một cô gái xinh đẹp trẻ tuổi. Tên của cô là Lâm Dĩ Mạn. Cô đến đây mang theo một số câu hỏi muốn nhờ Hàn Văn Dật giúp mình trả lời.

"Tôi làm việc ở công ty XX nhưng kỳ thật tôi chả thích công việc này một chút nào cả. Tôi sắp bị nó khiến cho buồn bực đến chết rồi." Lâm Dĩ Mạn vừa đến nơi đã buông lời oán giận công việc của cô: "Công việc có quá nhiều chuyện lung tung lộn xộn hết cả lên. Đôi khi ông chủ còn bắt chúng tôi làm tăng ca vào cuối tuần, thật sự rất vất vả. Hơn nữa chúng tôi là dân văn phòng rất coi trọng chính trị, có người là cháu gái của ông tổng, có người là thân thích này nọ với lãnh đạo trong khu. Những con người có quan hệ này không chịu làm bất cứ cái gì, việc gì cũng đùn đẩy cho chúng tôi. Bọn họ còn suốt ngày lục đục với nhau, biến bầu không khí trong văn phòng trở nên vô cùng u ám khó chịu. Mỗi lần tôi bước vào nơi đó là cả người lại cảm thấy khó chịu!"

Cô bắt đầu phàn nàn không ngừng về việc có bao nhiêu đồng nghiệp sẽ trốn tránh trách nhiệm, lãnh đạo bên trên bất cẩn ra sao, môi trường làm việc của cô tồi tệ và mọi thứ khó khăn đến mức độ nào. Hàn Văn Dật thử dẫn dắt giúp cô tạm thời nguôi giận, nhưng cô vẫn chưa nói đủ. Mặc kệ cho chủ đề mới có là gì, thay đổi thế nào thì họ vẫn có thể bị quay về điểm xuất phát. Lâm Dĩ Mạn xả giận ước chừng đã được nửa tiếng.

Hàn Văn Dật hỏi: "Do đó nên lí do hôm nay cô đến làm tư vấn tâm lý là vì công việc của cô khiến cô rất buồn bực phải không?"

"Công việc là một lí do, một lí do khác nữa là bạn trai tôi." Vẻ mặt Lâm Dĩ Mạn như thể có cừu thù đại hận gì, bắt đầu vòng trách móc oán giận tiếp theo: "Anh ta không biết kiên nhẫn và cảm thông cho tôi một tí nào! Tôi đang nghi ngờ anh ta vốn dĩ chưa từng thương tôi!"

Lâm Dĩ Mạn còn trẻ lại xinh đẹp, do vậy nên cô chọn bạn trai cũng chọn được người có điều kiện rất tốt. Tuy vẫn còn trẻ nhưng hàng năm anh ta đã có thể kiếm được từ năm trăm nghìn đến sáu trăm nghìn nhân dân tệ, có triển vọng phát triển rất tốt trong tương lai. Trong vài năm Lâm Dĩ Mạn yêu đương với anh ta, tất cả mọi người đều cảm thấy rằng anh ta đã ổn định được công việc nên năm nay đã bắt đầu muốn tính cụ thể đến chuyện kết hôn. Vốn dĩ mọi thứ đều thuận lợi, nhà có xe có. Thế nhưng đôi chim chích này lại xảy ra tranh chấp vì một vài vấn đề, kéo theo chuyện kết hôn cũng đi vào bế tắc.

"Tôi muốn từ chức và ở nhà sau khi kết hôn. Thu nhập của anh ta cũng đủ cho các khoản chi tiêu của gia đình nhỏ chúng tôi rồi." Lâm Dĩ Mạn tức giận, bất bình nói: "Vậy mà anh ta lại không đồng ý! Anh ta nói tôi có thể đổi một công việc khác, nhưng không thể không có việc gì được. Tôi không hiểu nổi. Tại sao những người chồng khác đều mong muốn vợ của mình ở nhà, không cần phải ra ngoài mà anh ta lại cứ muốn ném tôi ra bên ngoài còng lưng vất vả kiếm tiền? Rốt cuộc anh ta đang nghĩ cái gì chứ?"

Hàn Văn Dật nói: "Anh ấy nghĩ như thế nào? Cô có từng nói chuyện với anh ấy chưa? Anh ấy nói với cô như nào?"

Lâm Dĩ Mạn bĩu môi: "Anh ta nói rằng không thích nhìn tôi như vậy, trách tôi lúc nào cũng phàn nàn, còn nói rằng thực ra sự tình không có tệ như tôi nghĩ, những người khác cũng không xấu xa như tôi tưởng. Anh ta thật sự không có một chút đồng cảm hay để ý gì đến cảm xúc của tôi cả! Anh ta không phải tôi nên anh ta không thể biết được tôi có vui hay không! Hơn nữa anh ta là bạn trai của tôi, khi tâm trạng tôi không tốt không đi tìm anh ta để kể thì chẳng lẽ tôi lại đi tìm người khác để kể sao?"

Hàn Văn Dật qua vài câu miêu tả ít ỏi của Lâm Dĩ Mạn đã có thể tưởng tượng ra hình dáng của người chồng chưa cưới kia của cô. Người kia đại khái là một người đàn ông nghiêm khắc cẩn thận, không thích nói nhiều. Có lẽ anh ta đúng là không có năng lực đồng cảm mạnh mẽ, hay nói cách khác, khả năng biểu đạt cảm xúc của anh ta cũng không đủ mạnh. Anh ta không thể miêu tả tốt cảm thụ của bản thân, do đó cũng khiến cho bạn gái anh ta không thể nào lý giải được anh ta.

Hàn Văn Dật chuyển sang chủ đề khác: "Tôi vừa nghe cô nói rồi. Nghĩa là cô muốn bỏ công việc của mình để quay về nhà làm nội trợ đúng chứ?" Mấy từ bà nội trợ này Lâm Dĩ Mạn cũng chưa từng nói đến. Cô chỉ nói là "ở nhà" nên bây giờ anh mới hỏi để làm rõ chỗ này.

Lâm Dĩ Mạn mơ hồ gật đầu: "Cứ xem như thế đi." Hiển nhiên là cô cũng không thích công việc làm nội trợ này gì cho cam, nhưng so với đi làm thì việc nội trợ vẫn dễ chấp nhận với cô hơn.

Hàn Văn Dật quan sát vẻ mặt của cô: "Vậy những lý do cụ thể khiến cô muốn trở thành một bà nội trợ là gì? Cô có thể kể cho tôi nghe một chút được không?”

Lâm Dĩ Mạn hơi kinh ngạc nhìn Hàn Văn Dật. Cô nghĩ rằng mấy chục phút vừa rồi những gì cô ấy nói đều là đang kể lể lí do, thế mà bây giờ Hàn Văn Dật bắt cô lặp lại chúng một lần nữa? -- Cô không biết rằng tất cả những lời trách móc vừa rồi của cô đều rất lộn xộn không theo trật tự nào, và câu hỏi của Hàn Văn Dật chỉ đang giúp cô sắp xếp lại chúng cho logic mà thôi.

"Lí do khiến cô muốn trở thành một bà nội trợ là vì cô không thích công việc hiện tại của mình có đúng không?" Hàn Văn Dật nói một câu tổng kết lại lời nói của cô trong mấy chục phút, sau đó anh hỏi: "Vậy còn có lý do nào khác nữa không?"

Lâm Dĩ Mạn: "....." Cô có thể dùng hàng nghìn chữ để diễn tả rằng cô chán ghét công việc hiện tại của mình như thế nào, nhưng khi bảo tìm lý do thứ hai thì dường như cô lại không nói nên lời.

Hơn nửa ngày trôi qua, rốt cuộc cổ họng nghẹn ứ của cô cũng bật ra được một lý do khác: "Tôi không thích chế độ làm việc từ chín giờ sáng đến năm giờ chiều. Mỗi ngày đều phải nhìn thấy mọi người thật sự rất mệt mỏi. Dù tôi đổi công việc khác không phải là công việc này đi nữa thì mọi thứ vẫn không có gì thay đổi. Do đó tôi không muốn đi ra ngoài làm việc, tôi muốn ở nhà."

Lý do này với lý do thứ nhất cũng không khác nhau là mấy nhưng Hàn Văn Dật cũng miễn cưỡng chấp nhận. Anh kiên nhẫn hỏi tiếp: "Còn có lý do nào khác không?"

Lâm Dĩ Mạn chớp mắt, chìm vào yên lặng.

Hàn Văn Dật thấy cô thế thì bật cười.

“Vậy để tôi hỏi câu này theo cách khác nhé.” Anh nói: “Cô Lâm, sở dĩ cô muốn chọn cách sống mới chỉ là vì cô không thích cách sống cũ, chứ không phải là vì cô thích cách sống mới hơn, cũng không phải là vì cô có kế hoạch, có khát khao, có mục tiêu hay bất cứ thứ gì. Không biết tôi lý giải như vậy có đúng không?"

Lâm Dĩ Mạn hơi sợ run lên một chút. Phải mất một lúc lâu sau, cô mới chần chừ gật đầu đồng ý. Quả thật cô chọn con đường này không phải vì cô thích nó.

Hàn Văn Dật đã hiểu ra được chỗ nào có vấn đề. Cô gái này không biết bản thân mình muốn cái gì, chỉ biết bản thân mình không muốn cái gì mà thôi.

Nếu nguyên tắc lựa chọn của một người là trốn tránh những thứ mình không thích, thì dù có trốn đi đâu cũng khó có thể sống hạnh phúc. Bởi vì trong cuộc sống vĩnh viễn không bao giờ có chuyện luôn gặp được những điều vừa ý bản thân. Hơn nữa những người hay trốn tránh khó khăn thì trong cuộc sống sẽ dễ gặp thất bại và trở nên trắng tay. Ngược lại, nếu nguyên tắc lựa chọn của một người là theo đuổi những gì mình thích thì người đó sẽ rất dễ dàng đạt được niềm vui và hạnh phúc, cuộc sống cũng luôn tràn ngập động lực.

Hàn Văn Dật không có ý kiến gì về việc khách hàng của mình là một người phụ nữ quyền lực cá tính hay là một bà nội trợ của gia đình. Nếu như Lâm Dĩ Mạn chọn làm nội trợ bởi vì cô thích hướng tới cuộc sống của gia đình thì anh chắc chắn sẽ ủng hộ hết mình. Nhưng nếu cô chỉ lựa chọn công việc đó vì muốn trốn tránh áp lực của xã hội, dường như anh có thể nhìn thấy được vất vả và đau khổ mà cô sắp phải chịu đựng.

Là một tư vấn viên tâm lý, chỉ qua vài lần nói chuyện qua lại với nhau, Hàn Văn Dật cảm thấy được thái độ của cô đối với cuộc sống không được thoải mái lắm. Như vậy thì cảm giác này của người chồng chưa cưới của cô sẽ càng mãnh liệt hơn. Sở dĩ anh ta phản đối chuyện Lâm Dĩ Mạn ở nhà, Hàn Văn Dật cũng không chắc rằng anh ta có để ý đến tiền lương mà Lâm Dĩ Mạn kiếm được hay không, nhưng dường như có thể nói một cách chắc chắn rằng: anh ta không chấp nhận được việc mình phải phụ trách toàn bộ cuộc đời của một người khác. Việc này rất áp lực, rất ít người có thể gánh vác được.

Tuy nhiên, Hàn Văn Dật sẽ không ép buộc khách hàng phải thấm nhuần bất kỳ giá trị hay tư tưởng nào, nếu làm như thế sẽ chỉ khiến cho khách hàng thêm phản cảm. Anh nhẹ nhàng hỏi cô: "Cô Lâm có hiểu biết gì về cuộc sống của một bà nội trợ không?"

Lâm Dĩ Mạn hơi nhíu đôi mày lại: "Tôi thấy công việc ở nhà làm nội trợ rất tốt. Tôi có thể làm một phần việc nhà, nếu nhiều hơn thì có thể nhờ quản gia giúp đỡ. Mấy năm sau tôi sẽ nuôi con, khi đó tôi có thể nhờ cả ba và mẹ cùng giúp. Thời gian dư ra còn lại tôi sẽ dùng để đọc sách, trồng cây và đi mua sắm với em gái của tôi."

Hàn Văn Dật nghe xong thì từ chối cho ý kiến.

Lâm Dĩ Mạn phát hiện ra thời gian một giờ để tư vấn để sắp kết thúc bèn vội vàng hỏi vào vấn đề chính: "Thầy Hàn, tôi bây giờ đang có chút do dự. Anh nói thử xem là rốt cuộc tôi nên từ chức theo ý mình hay vẫn tiếp tục làm ở đó một thời gian ngắn nữa? Tôi thấy bạn trai tôi không hiểu tôi, vậy tôi có nên chia tay với anh ta hay không? Hay là tôi vẫn cứ kết hôn với anh ta?"

Mấy câu hỏi này càng làm cho Hàn Văn Dật cảm thấy rằng cuộc sống của cô gái này đang rơi vào trạng thái mông lung, không rõ ràng. Đương nhiên anh sẽ không giúp cô quyết định mà lấy một tờ giấy rồi hí hoáy vẽ lên đó. Trong chốc lát, anh đã vẽ xong tấm bảng, đưa nó cho Lâm Dĩ Mạn. Lâm Dĩ Mạn nhận được tấm bảng thì sửng sốt không thôi.

Trên tấm bảng được chia ra làm bốn cột. Cột đầu tiên là "Tiếp tục công việc hiện tại", cột thứ hai là "Đổi một công việc mới", cột thứ ba là "Trở thành bà nội trợ của gia đình", cột thứ tư không có gì.

"Cô Lâm, đây là vài kiểu cuộc sống trong tương lai mà bây giờ cô sắp gặp phải, cột để trống kia là dành cho lựa chọn khác của cô nếu có. Tôi hy vọng cô có thể hoàn thành bài tập thứ nhất. Trước khi đến đây vào lần sau, cô hãy điền cho xong cái bảng này. Dưới mỗi cột, cô hãy viết xuống ít nhất mười điều khiến cô vui vẻ và có cảm giác đạt được thành tựu mà cô cho rằng kiểu cuộc sống này có thể mang đến cho cô, chuyện rất nhỏ thôi cũng được. Nếu vượt quá mười điều thì cô cứ tiếp tục viết xuống hết. Mặc khác, hãy viết ra mười điều làm cho cô gặp khó khăn và buồn bực mà kiểu cuộc sống mới sẽ gây ra cho cô, phần này cũng như vậy, không có giới hạn tối đa."

Phải viết ra cả ưu và nhược điểm, hơn nữa phải viết một số lượng không nhỏ. Anh dùng phương pháp này để mở rộng tầm nhìn và suy nghĩ của Lâm Dĩ Mạn. Đừng chỉ chăm chăm nhìn vào thứ mà cô muốn thấy, rõ ràng còn rất nhiều chuyện khác đang tồn tại bị cô xem nhẹ. Cô cũng nên nhìn đến cả những chuyện ấy nữa.

Vì thế vừa đến thời gian kết thúc, Lâm Dĩ Mạn đành cầm bảng rời đi.

Những chuyện mà Hàn Văn Dật sắp xếp cho cô vào lần trước thật sự khiến cô tốn rất nhiều công sức. Những kiểu cuộc sống đó ban đầu chỉ tồn tại vu vơ trong trí tưởng tượng của cô. Do đó khi Hàn Văn Dật bảo cô biết ra mười ưu nhược điểm vào chỗ trống, cô không thể chỉ dựa vào tưởng tượng để viết ra nhiều đến vậy. Cô phải làm thêm các bài kiểm tra, lên mạng đọc một số bài post, đồng thời tìm cả bạn bè để khảo sát, tìm hiểu thêm một chút.

Đã không điền bảng thì không sao, nhưng điền bảng rồi lại khiến cô giật mình. Cô cứ tưởng rằng cuộc sống của một con sâu gạo dĩ nhiên sẽ phải vô cùng thoải mái, nhưng Hàn Văn Dật lại yêu cầu cô viết ra những điều cô cảm thấy thoải mái và có cảm giác đạt được thành tựu. Trước tiên không đề cập tới việc vui vẻ thoải mái hay không, chỉ riêng có cảm giác đạt được thành tựu đã bắt cô ngồi vắt óc ra nghĩ nhưng vẫn không tài nào nghĩ ra được. Cô không thích làm việc nhà, lại càng không ham việc hầu hạ chồng hay chăm sóc con cái. Cô chọn công việc này chẳng qua là bởi vì cô nghĩ cuộc sống khi ấy sẽ dễ dàng hơi việc cô đang làm bây giờ một chút thôi. Về phần khó khăn và buồn bực, cô vốn tưởng rằng chúng sẽ không tồn tại. Có điều sau khi làm một số cuộc khảo sát, cô mới thấy được câu chuyện khó giải quyết hơn nhiều so với cô tưởng.

Cô hỏi một số người bạn, phát hiện ra rằng dù cho cô có thể giao việc cho quản gia và người giúp việc đi nữa thì nếu sau này không có công việc, cô sẽ không được người ta tôn trọng. Không tôn trọng ở đây không chỉ có mỗi việc bị người ta chỉ trỏ, vài lời vào ra đó chỉ cần da mặt dày không để ý tới cũng không sao. Bị chính những người thân thích và bạn bè mình không tôn trọng mới thật sự gọi là đau đầu. Một khi cô từ chức ở nhà, những người đó sẽ biến cô trở thành một người vô cùng rảnh rỗi có thể bị mọi người sai khiến bất cứ lúc nào. Họ sẽ nhờ cô giúp lấy giấy chứng nhận một lúc, nhờ cô giúp đón con một lúc, nhờ cô giúp chăm sóc người già một lúc. Lý do kể ra cũng rất đầy đủ: những người khác đều phải đi làm, chỉ có cô là rảnh rỗi, không tìm cô thì tìm ai? Nếu cô dám từ chối dù chỉ một lần thôi, tôi sẽ nhai đi nhai lại chuyện này, quở trách cô không có lương tâm đến sang năm cũng chưa xong. Hơn nữa nhà mẹ đẻ và nhà chồng của Lâm Dĩ mạn thực sự có rất nhiều người thân có thể gây ra mấy chuyện rắc rối này, ngẫm đi ngẫm lại khả năng này khiến cho cô không rét mà run.

Nếu Lâm Dĩ Mạn là kiểu người thích vì gia đình mà cống hiến thì có thể cô sẽ tìm được cảm giác thành tựu từ đó. Cô cũng sẽ hoàn toàn vui vẻ chấp nhận những chuyện như vậy. Đáng tiếc là cô không phải kiểu người đó.

Cuối cùng chốt lại trong những kiểu sống mà cô thấy khả thi, công việc hiện tại mà cô vốn nghĩ rằng là công việc cô chán ghét nhất lại là công việc mang lại cho cô cảm giác đạt được thành tựu nhiều nhất. Thật ra cũng không thể nói rằng công việc hiện tại làm cho cô thực sự vui vẻ, nhưng dù sao cô đã làm công việc này được vài năm rồi, đây chính là cuộc sống cô quen thuộc nhất. Ít nhất thì cô vẫn biết chút cách giúp bản thân vui vẻ trong đau khổ. Bởi vậy sau khi điều xong bảng, thái độ trong lòng cô cũng có chút thay đổi. Trước kia mỗi ngày đi làm đều giống như đi tù vậy, nhưng mấy ngày nay cô cảm giác hình như cũng không đau khổ đến thế.

Vì thế lần này đến gặp Hàn Văn Dật, Lâm Dĩ Mạn không đem trống đánh xuôi, kèn thổi ngược đẩy cho Hàn Văn Dật để anh lựa chọn giúp mình nữa. Lúc này cô có suy nghĩ rõ ràng hơn nhiều: "Thầy Hàn, tôi đã nghĩ liền mấy ngày rồi. Tôi nghĩ tôi sẽ xin nghỉ công việc hiện tại rồi đổi sang công việc mới có môi trường đơn giản hơn thử xem. Tôi bàn bạc với bạn trai tôi rồi, anh ấy cũng ủng hộ quyết định này của tôi."

Nghe thấy quyết định do khách hàng tự mình đưa ra, đương nhiên là Hàn Văn Dật sẽ ủng hộ. Thế nhưng sự việc không chỉ đơn giản như vậy. Anh nhẹ nhàng hỏi cô: "Vậy cô đã nghĩ xem nên đổi sang công việc gì chưa?"

Lâm Dĩ mạn có chút khó xử: "Vẫn chưa nghĩ tới. Bây giờ tìm việc không phải chuyện dễ. Tôi nghĩ cứ gửi sơ yếu lí lịch đến mấy chỗ đã rồi tính sau."

Hàn Văn Dật trong lòng thầm lắc đầu. Tuy rằng cô trông như có vẻ đã có lựa chọn cho mình, nhưng cách suy nghĩ của cô vẫn như cũ mà không có gì thay đổi. Cô vẫn đang trốn tránh. Cô không thích công việc hiện tại, cuộc sống của một bà nội trợ cũng không tốt đẹp như cô tưởng, vì thế cô trốn sang một con đường khác. Nếu con đường này vẫn không như những gì cô mong muốn, chắc chắn không được bao lâu nữa cô sẽ lại muốn trốn tránh mà thôi.

Sự lựa chọn được thực hiện với sự quan tâm cũng như động lực bên trong sẽ mang lại cho cô cảm giác thành tựu và hạnh phúc hơn. May mắn là sở thích là thứ có thể bồi dưỡng. Cho dù bây giờ cô chưa có bất cứ sở thích nào, chỉ cần cô được hướng dẫn thì cũng có thể bồi dưỡng ra được một sở thích của bản thân.

Hàn Văn Dật nói: "Tôi rất ủng hộ quyết định của cô. Có điều đây là một chuyện lớn. Nếu cô không vội vàng nóng nảy, thì tìm một việc mà bản thân cô yêu thích có lẽ sẽ rất tốt cho cô. Cô cảm thấy vậy có được không?"

Lâm Dĩ Mạn có chút mờ mịt không hiểu. Cô cũng không biết bản thân mình thích loại công việc nào.

Hàn Văn Dật mỉm cười nói: "Vậy cô hãy thử viết nhật ký từ hôm nay đi. Cô hãy ghi ra những chuyện giúp cô cảm thấy vui vẻ, đạt được thành tựu trong một ngày, rồi viết vài chữ bình luận về chúng. Lần sau cô đến đây, chúng ta có thể tiến hành phân tích cùng nhau. Tôi tin rằng cô sẽ tìm được một công việc mà cô yêu thích và muốn dốc lòng vì nó."

......

Lâm Dĩ Mạn rời đi chưa được bao lâu, Vương Hạnh lại tới.